spinnicài , vrb: ispinnicare*,
spinnigai Definitzione
apèrrere, istirare is pinnigas o cosa pinnigada, ispràghere, nau fintzes in su sensu de iscapiare, iscabbúllere
Sinònimos e contràrios
strogai
| ctr.
apigiare,
pinnicai
Tradutziones
Frantzesu
dérouler
Ingresu
to unroll
Ispagnolu
desdoblar
Italianu
spiegare
Tedescu
auseinanderfalten,
entfalten.
spisedhài , vrb Definitzione
nau de fémina, su dhi guastare o fàere pèrdere sa virginidade
Sinònimos e contràrios
sflorai
Tradutziones
Frantzesu
déflorer
Ingresu
to deflower
Ispagnolu
desflorar
Italianu
deflorare
Tedescu
entjungfern.
spistorài , vrb: ispistolare*,
spistuai Definitzione
segare unu bículu, un'orrughedhu de una cosa mescamente de istrègios, de is oros
Sinònimos e contràrios
irbicare,
irmossighedhare,
isorichedhare,
ispistorigare,
scherdai,
spissigorrai,
spistoredhai
Frases
spistuai una tassa, una cíchera, unu pratu ◊ dhoi tenit unu testu totu spistorau ◊ apu spistorau su luminaxu
Tradutziones
Frantzesu
ébrécher
Ingresu
to round off
Ispagnolu
mellar
Italianu
sbreccare,
smussare
Tedescu
anschlagen,
abstoßen.
spitiolài , vrb Definitzione
sonare su pitiolu, sa sonàgia
Sinònimos e contràrios
pitiolai
Frases
is tallus spitiolant beulendi in is tancas ◊ seu spitiolendi is crais
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
carillonner
Ingresu
to ring long and loudly
Ispagnolu
tocar fuerte el timbre
Italianu
scampanellare
Tedescu
lang und heftig läuten.
splanài , vrb: spranai Definitzione
fàere in paris, imparisare, istèrrere cosa a aparigiadura; fintzes ispiegare, fàere méngius a cumprèndhere una cosa o chistione
Sinònimos e contràrios
aglianai,
apalisare,
arrepranai,
ispianare
Tradutziones
Frantzesu
aplanir
Ingresu
to smooth (over)
Ispagnolu
aplanar,
allanar
Italianu
appianare
Tedescu
einebnen.
spodhài , vrb: spodhiai,
spodhicai,
spudhiai Definitzione
istesiare s'una de un'àtera duas cosas apicigadas apare; apèrrere calecuna cosa imbodhigada, un'imbodhigu; foedhandho de calecunu impreau in calecuna faina, fàere cun coidu, arrennèscere a batire a concruos
Sinònimos e contràrios
ispitzigare,
istacare
/
ilboligare
/
acabbulli,
atoliare,
istrobillai
| ctr.
apodhai
Frases
no arrennesciat a ndi spodhai sa castiada de pitzus de cudha fémina ◊ no ndi spodheis is billetus, po praxeri!
2.
is féminas in su mòri a màriga in conca parint unu frocu chi si spódhiat su mengianu ◊ spódhiat unu paperi e agò ndi pigat unu paperotedhu piticadhedhu ◊ coida dimónia, spódhia is cambas ca no ses totu a un'ossu!
3.
spódhia a fuedhai sentza de bregúngia! ◊ balla ca fillu miu dhu spódhiat s'italianu! ◊ at murrungiau cun su cumpàngiu ca cussu no ndi spodhat, de sa cosa ◊ dha tenit una cida, sa televisioni, po dh'arrangiai, ma no ndi spodhat! ◊ custu est su momentu de si spodhicai! ◊ issa si fut spudhiara po fai benni s'ambulantza a nci portai a mamma a su spirali
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
détacher,
débrouiller
Ingresu
to unravel,
to take out
Ispagnolu
despegar,
desenredar
Italianu
staccare,
sbrogliare
Tedescu
lösen.
spollaciài , vrb: spudhaciai Definitzione
nau de cosa téssia, bogare pendhilingiones, filu, trama, coment'e candho no est fatu s'oru ma si faet fintzes apostadamente po ricamare
Sinònimos e contràrios
ilbulzare,
issilare,
istramai,
sfibicitai
Tradutziones
Frantzesu
effiler
Ingresu
to pull threads out,
of
Ispagnolu
deshilar
Italianu
sfilare
Tedescu
ausfasern.
spollincài , vrb: ispollincare* Definitzione
bogare totu su bestimentu
Sinònimos e contràrios
innudare,
ischígnere,
ispogiare,
spollitai
| ctr.
bestire,
chígnere
Frases
lah, chi brintant a innòi cussus ti fatzu spollincai e ti fatzu sorfatai totu! ◊ si non fiat po sa bregúngia si spollincamus e bienta ca nosu seus límpius che sa prata!
Tradutziones
Frantzesu
déshabiller,
se déshabiller
Ingresu
to undress
Ispagnolu
desnudar
Italianu
spogliare
Tedescu
entkleiden.
spòndi, spòndiri , vrb: ispiòndiri*,
sprondi,
spròndiri,
sprúndiri,
spundi 1,
spúndiri Definitzione
iscúdere, betare, fèrrere o fintzes andhare o essire atesu; aporrire, giare una cosa in manu a s'àteru; fintzes essire, istèrrere, bogare a fora o prus in fora
Sinònimos e contràrios
aceiri,
aggradiare,
imperiare,
imprònnere,
fèrrere,
ghetai,
spiondai,
sprilliri
/
aporrire
Frases
su pisitu fait curri su lómburu cun is farrunchedhas po nci dhu spúndiri sempri prus atesu ◊ cantu nci dha spondis, sa pedra, tirendi a manu? ◊ e bai inoramala… toh su coru! - narat Bissenti spondedhucedhu in faci a s'arretori ◊ sa nosta est sa terra de chini, po s'amarolla, est istétiu sprúndiu atesu de domu lassendi genti abetendi (F.Carlini)
2.
lah no ti spundas tropu atesu de cuilarxa ca cussu ti bolit ispitzulai!
3.
sprondimindi su tobàciu ca frigòciu su nadiai a su pipiu!
4.
custa zona est diventada aici manna chi nci spundit fintzas a su ponti
Tradutziones
Frantzesu
lancer
Ingresu
to throw
Ispagnolu
arrojar,
lanzar
Italianu
lanciare,
proiettare
Tedescu
werfen.
spossidíri , vrb: ispossidiri* Definitzione
bogare de possessu, pigare su possessu a chie dhu tenet
Sinònimos e contràrios
ispossessare,
ispropiare
Frases
cussa est genti spossidia de chini tenit su dinai e si creit meri de su mundu ◊ sa giustítzia ndi dh'at spossidiu de su chi iat fatu cun is furas (G.Mura)◊ mira chi ses pòbira e tropu spossidia!
Tradutziones
Frantzesu
exproprier
Ingresu
to expropriate
Ispagnolu
expropiar
Italianu
espropriare
Tedescu
enteignen.
spreài , vrb: ispreare*,
spriai Definitzione
àere o pigare ispreu, una genia de dispraxere, de gana lègia, de timoria manna
Sinònimos e contràrios
apantarjare,
asciustrare,
aterrighinare,
ilvilire,
ispramai,
spraudiri
/
iscadhai,
spreuai
2.
su furriotu spriat su pilloni
Tradutziones
Frantzesu
dégoûter
Ingresu
to sicken
Ispagnolu
disgustar
Italianu
disgustare
Tedescu
anwidern.
spreitzài, spreitziài , vrb Definitzione
lassare o bogare sa mandronia, sa preitza
Sinònimos e contràrios
ismandronire,
smandronai
| ctr.
ammandronae
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
guérir de la paresse
Ingresu
to give up laziness
Ispagnolu
desemperezarse
Italianu
spoltrire
Tedescu
die Faulhiet austreiben.
spretziài , vrb: isprexare* Sinònimos e contràrios
disprejare,
ilbantare,
ilzenzare,
innorare,
menispresiare
Frases
cussu no est ómini de spretziai, no perdit su tempus me in su tzilleri o in s'arrólliu (J.Murgia)
Tradutziones
Frantzesu
dédaigner
Ingresu
to disdain
Ispagnolu
desdeñar
Italianu
sdegnare
Tedescu
verschmähen.
spreviài , vrb Definitzione
passare ora chentza fàere faina, ispassiandhosi, chentza pentzare a su trebballu
Sinònimos e contràrios
addiviai,
desogai,
disaviare,
istrabiare 1
Frases
tochit ca esseus a màchina, aici si spréviat unu pagu! ◊ seu bessendinci a spreviai
Tradutziones
Frantzesu
s'amuser
Ingresu
to take one's mind off
Ispagnolu
divertirse,
entretenerse
Italianu
svagarsi,
distrarsi
Tedescu
sich zerstreuen.
spribillonài , vrb Definitzione
su andhare spibítzia spibítzia, tastandho de dónnia cosa mescamente cosighedhas piticas, a orrughedhos
Sinònimos e contràrios
ispilucare,
ispitulare,
papitare,
spibitzai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mangeotter
Ingresu
to nibble
Ispagnolu
picotear
Italianu
spilluzzicare
Tedescu
knabbern,
naschen.
sprobigài , vrb: isprobigai*,
sprobugai Definitzione
arrennèscere a cumprèndhere, a bíere, a fàere calecuna cosa de dificurtosu; fàere impresse
Sinònimos e contràrios
cumprèndhere,
sebeltare,
spirigai,
spodhai
/
acoidai,
ispontziai
Frases
dhui est sa giustítzia, chi sprobigat totu ◊ dèu de italianu ndi spróbigu pagu ◊ citudidha, ca immoi seu isprichendidhu sa cosa po chi su pratori dha potzat sprobugai! ◊ cumbenit chi si sprobighit prima de iscurigai!
Tradutziones
Frantzesu
se débrouiller
Ingresu
to extricate
Ispagnolu
desenredar
Italianu
sbrogliare
Tedescu
entwirren.
spumài 2, spumàri , vrb Definitzione
illimpiare cun s'ispumadore, ispatzulare
Sinònimos e contràrios
imbrustiare
Frases
apu spumau is pantalonis
Tradutziones
Frantzesu
brosser
Ingresu
to brush
Ispagnolu
cepillar
Italianu
spazzolare
Tedescu
bürsten.
spuncionài , vrb: ispuntzonare* Definitzione
agiummai coment'e púnghere a puncione, púnghere cun calecuna cosa puntuda; nàrrere o foedhare a unu po dhu cumbínchere a fàere calecuna cosa; trebballare a puncione
Sinònimos e contràrios
impunciai,
impuntzonare,
insissiligai,
intzidiare,
púgnere
Frases
spuncionat aínturu de sa tana cun sa pértia po ndi fai essiri un'animali
2.
sa pingiaredha antiga fiat totu spuncionada e portàt duas manighedhas po dh'aguantai
Tradutziones
Frantzesu
poinçonner
Ingresu
to punch
Ispagnolu
picar
Italianu
punzonare
Tedescu
stanzen.
spuntedhài, spuntedhàre , vrb: ispuntedhare* Definitzione
bogare o trantzire is puntedhos, is frucàgios, de asuta de sa cosa apuntedhada
Sinònimos e contràrios
| ctr.
apontedhae
Tradutziones
Frantzesu
ôter les étais
Ingresu
to unprop
Ispagnolu
desapuntalar
Italianu
spuntellare
Tedescu
die Stützbalken entfernen von.
spurtíri , vrb: ispirtire* Definitzione
pistidhire in sa carre comente faet cosa budhia, su sole o àteru, ma fintzes comente faet cosighedha a punta che lana tostada o tètera, cosa arrasposa; giare ifadu, coment'e de cosa chi punghet o pistidhit in sa pedhe
Sinònimos e contràrios
fríere,
ispitudhare,
ispitulare,
papai,
pistidhire,
piticare
Frases
spurtit custu soli: seus in gennarxu e pareus in maju! ◊ notesta mi spurtiat custu pei, comenti dhu portu unfrau ◊ custu maglioni comenti mi tocat mi spurtit in su tzugu, ca sa pedhi est prus dilicada ◊ dhi spurtiat sa buca: fiat bíndhighi dis crocau
2.
funt is ingiustítzias chi ti spurtint
Sambenados e Provèrbios
prb:
a chini spurtit coit
Tradutziones
Frantzesu
démanger,
brûler
Ingresu
to itch,
to smart
Ispagnolu
picar
Italianu
dare prurito,
bruciare
Tedescu
jucken,
brennen.