murinài, murinàre , vrb Definizione
nau de sa die, essire múrina, iscuriosa, cumenciare a iscurigare, a fàere note
Sinonimi e contrari
ammurratzare,
ilmurinare,
incrinare,
interighinare,
interinare,
murrinai
| ctr.
abbrèschere,
illuchèschere,
ispanigai
Frasi
innantis de murinare abbamus s'ortu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tombée du jour
Inglese
to grow dark
Spagnolo
anochecer
Italiano
imbrunire
Tedesco
verdunkeln (sich).
murtzinàre , vrb: mutzinare Definizione
immuciurrare, segare a mutzu, a paris, fàere prus curtza una cosa longa segandhochendhe una parte solu
Sinonimi e contrari
ilmutzare,
mutzare,
remuzare 1,
secare,
spiciai,
truncai
Frasi
sa urvajola manichicurtza nche li aiat mutzinatu sa conca ◊ sa Sardigna at bisonzu de libbertade: sas tropeas a mossu mutzinade!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couper,
raccourcir,
découper
Inglese
to cut off (again)
Spagnolo
cortar,
recortar
Italiano
mozzare,
accorciare,
ritagliare
Tedesco
abschneiden,
kürzen,
ausschneiden.
musarolàre , vrb: ammusarolai Definizione
pònnere sa musarola (prus che àteru a is canes) po no mossigare: nau de gente, mescamente giornalistas, assamudare a unu, fàere chellare o a manera de no dhi lassare nàrrere (o iscríere) su chi pentzat o bolet
Sinonimi e contrari
ammurralai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
museler
Inglese
to gag
Spagnolo
amordazar
Italiano
imbavagliare
Tedesco
knebeln.
muschiàre , vrb: ammusciare,
musciai,
musciare (mu-sci-a-i,
mu-sci-a-re)
muscinai Definizione
istare a múscius, a murrúngios; si narat fintzes po torrare àlidu a pelea, fàere una genia de sonu in su nasu mesu tupau coment'e chie arrespirat male
Sinonimi e contrari
imprabastulare,
muciai,
musci,
smusciai,
traganzare,
tzuniare
Frasi
no bollu a musciai, ca no feus a cropu a cropu! ◊ muda, mintapare: no deves mancu muschiare! ◊ fiat unu chi passàt sentza de muscinai ◊ no si fiat atreviu de musciai ◊ cuaisí e no muscineis, chinonca seis in perígulu
Etimo
ltn.
*mussiare, mussare
Traduzioni
Francese
grogner,
grommeler,
respirer
Inglese
to grumble,
to breath
Spagnolo
gruñir,
resollar
Italiano
brontolare,
fiatare
Tedesco
brummen.
músci , vrb: muscire,
mussire Definizione
istare a murrúngiu, nàrrere cosa coment'e chesciandhosi: a logos dhu narant fintzes po assamudare, fàere chellare, citire / pps. múscidu
Sinonimi e contrari
muschiare*,
pisinzare,
smusciai,
tzinchidhire
Frasi
tremint is mariposas musciendi me is làntias ◊ oe no muscis mancu apenas: che ses, ma est che candho no che sias! (P.Terrosu)◊ candu seu crocau dèu, guai chi ndi muscit unu! ◊ immoi tocat a dhus portai in pranta de manu, is fillus, e guai chi muscieus! ◊ faghiant sos tribàglios, a tempus bonu e a tempus malu, chena muscire ◊ est osservanno ma sentza mussire foedhu
2.
nudha podet muscire sa càdara de sa zente!
Traduzioni
Francese
chuchoter,
murmurer,
grogner,
grommeler,
rouspéter
Inglese
to grumble,
to whisper
Spagnolo
bisbisear,
mascullar
Italiano
bisbigliare,
brontolare
Tedesco
flüstern,
brummen.
musicài , vrb: musicare Definizione
cumpònnere o iscríere sa música; andhare a cantare sa serenada a is bagadias, sonare a tzarachia po festas, cójuas e àteru
2.
is giòvunus funt essius a musicai is piciocas
Traduzioni
Francese
mettre en musique
Inglese
to set to music
Spagnolo
poner en música
Italiano
musicare
Tedesco
in Musik setzen (um),
vertonen.
musunzàre , vrb Definizione
giare sa cosa coment'e unu musúngiu, a pagu a pagu
Sinonimi e contrari
ammerchinzare,
susuncai
Traduzioni
Francese
lésiner
Inglese
to skimp (on)
Spagnolo
escatimar
Italiano
lesinare
Tedesco
filzen,
geizen,
knausern,
knickern.
nabronàri , vrb: annarbonai,
narbonai,
narbonare Definizione
abbruxare, illimpiare e arare is terrenos de prènnere a laore, fàere s'allionóngiu po dhos aprontare
Sinonimi e contrari
abuai,
innabronari,
larbonare
Frasi
sos massajos sunt narbonandhe ◊ s'ómine narbonendhe, arendhe e semenando at cumintzadu cust'eterna gherra (A.Casula)◊ in cabidanni ammaniaiant un'andhàina de deghe metres de terra neta pro narvonare chene perígulu
Terminologia scientifica
msg
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
écobuer
Inglese
to burnbeat
Spagnolo
artigar
Italiano
debbiare
Tedesco
abbrennen.
nadài , vrb: anatare,
nadare,
nadrare,
narai 1,
natare,
nedai Definizione
andhare in s'abba a nàdidu, movendho is bratzos, is peis a manera de no che calare a fundhu e de fàere tretu
Frasi
seo nadanno, apo imparau! ◊ dèu pentzau ca fiast tui nedendi in mesu mari ◊ babbai t'imparat a nedai asuta de s'àcua ◊ su ribu est artu chi azicu colat su cabadhu nadrandhe ◊ si bit su pisci nadendu in s’àcua
2.
so nadrendhe in d-unu mare de pistichinzos!
Etimo
ltn.
natare
Traduzioni
Francese
nager
Inglese
to swim
Spagnolo
nadar
Italiano
nuotare
Tedesco
schwimmen.
naigàre , vrb: navigai,
navigare Definizione
andhare o cúrrere in mare apertu, in nave, ma fintzes andhare bastat chi siat in logu largu o mannu che a su mare
Frasi
nàigant in abbas pagu giaras ◊ sa barca m'est bortulada in su mezus navigare!
2.
est naighendhe in su mare de sa bundhànscia
Traduzioni
Francese
naviguer
Inglese
to sail
Spagnolo
navegar
Italiano
navigare
Tedesco
zu Wasser fahren,
segeln.
nàrrede, nàrrere, nàrri , vrb Definizione
s'impreat in su sensu de bogare foedhu, foedhare bastat chi siat, ma mescamente precisandho is foedhos o chistionu chi si faet (nau o iscritu) e fintzes in su sensu de torrare foedhu a una pregonta, de dimandhare o ordinare su chi bolet un'àteru: s'impreat fintzes in su sensu de inditare a numenatis gente, logu o cosa, po pregontare a unu su númene suo / a/c. custu vrb. si manígiat che unu vrb. in -are e presentat tantas formas diferentes: forma prus che àteru poética de s'inf. narre; ind. pres. 1ˆ p. sing. narzo, natzo, 2ˆ p. sing. nas, 2ˆ p. pl. naeis, nages, natzis, nazis, 2ˆ p. pl. nan, nant; nanca, nachi = nant, si narat, ant nau, funt naendho /nendhe /nendi ca/chi…; ind. imp. 1ˆ p. sing. nabo, navo, 3ˆ p. sing. nabat, 1ˆ p. pl. naraemus; 2u passau: 1ˆ p. sing. nesi, naresi, narzesi, nelzei; cong. pres. 1ˆ p. sing. nerza, nerze, netza, nia, nesa, níepo, 2ˆ p. sing. nias, netzas, 3ˆ p. sing. niat, 1ˆ p. pl. niemus, netzeus, 2ˆ p. pl. nerzedas, niedas, niezas, natzais, natzeis, 3ˆ p. sing. niant, nerent; impr. 2ˆ p. sing. nà! (fintzes po avertimentu), nadhi (naradhi), 3ˆ p. sing. netzessí!, netzedesi!, netzet!, 1ˆ p. pl. nemus, 2ˆ p. pl. nage, nàgemi!; pps. narau, nadu, natu, nau (ma, ind. pres. puru, nau = naro); ger. naendhe, naendho, naèndhoro, nandu, nanne, nanno, narenne, nendhe, nenne, nelzendhe/nerzendhe (cun valore causale, ipotéticu), nandhe, narindhe
Sinonimi e contrari
afirmai,
faedhare,
nai
/
giamare
Modi di dire
csn:
narri una cosa a firmu = cun seguresa, chentza dúbbios, coment'e cosa própriu segura; pònnere a nàrrere = fàghere a faedhare sa zente; nàrreresi una cosa (unu a isse etotu) = nàrriri una cosa chi iat a èssiri mellus a cuai, cosa de ndi tènniri bregúngia; nàrrere a un'andhira, a un'alenu = totu a una borta chen'e torrai àlidu; nandhe nandhe, nendhe nendhe = intantu, sughestantu chi fit (o chi est) nendhe, in su própiu tempus chi fiat (o est) fuedhendi; si nendhe chi…(+indic.vrb), …no (+vrb. ind.), …= si a su postu de…, est a su contràriu un'àtera cosa, …; nau ca… = mi paret chi…, abbisumeu…, istimmei…; "chi naras" = est un'espressioni chi, contendi unu contu o chistioni, si ponit in mesu agiummai bolendi presentai is cosas coment'e chi dhas nerit chini est ascurtendi; nara, nara chi!…, nade, nade chi!…, sinono… = mancu mali ca…, assinuncas!; dh'ap'ai nau!… = ih, ello nono?!…, no dhu cretas! (risposta de nega a carchi dimandha maca); istare nendhe, nendhe = no tupai mai, fuedhai sentza de citiri nudha; segare su ’e nàrrere a ccn. = ponnirisí a fuedhai candu est fuedhendi un'àteru; su nara nara = su abarrai sempri fuedhendi; cherrer nàrrere = àere in gana de nàrrere carchi cosa, fintzas àere sinnificadu ("cheret nàrrere"); èssere una cosa chi no ti naro = meda, cosas mannas chi azummai no faghet a lu nàrrere, cosa ispantosa, de meraviza; inoghe ite bi nana?, in cue ite si bi narat? = ita nòmini tenit su logu?; ita ti narant?, ite ti naras?, ite si narat sa fémina de Fulanu?, comente si narat babbu tou? = cali est su nòmini?; custu sighi si niat, si narat, cheret nadu (+ nm.) = arratza de… (sempri a ispantu po nàrriri ca est tropu, ca est bellu meda, ca no si podit baliai, e aici); si fit a nàrrere!… = si faghiat a faedhare gai chentza fàghere contu de comente sunt sas cosas; nàrrere totu = (nadu de criadura), àere imparadu a faedhare, a nàrrere totu sas peràulas, su númene de totu su chi connoschet (nadu de unu mannu: èssere unu culivala, chentza cabu, iscoviai totu su ch'iscít, no s'isciri abarrai citiu); pro modu ’e nàrrere = pro ndhe nàrrere una, tantu pro fàghere un'esémpiu; a su nàrrere… = a cantu paret, a intèndhere su chi si narat…; a su nàrrere meu, tou, sou… = segundhu s'idea mia, tua, sua, pro comente naro deo, naras tue, narat isse…
Frasi
custa est mudulea de zente chi ischit e no narat ◊ no mi ammento cantu ti nelzei ◊ so nanno una bella poesia ◊ nàgemi ite bos depo! ◊ su nàrrere no est chei su fàghere ◊ prima, candho navo "sa zente mea" cherio nàrrere solu a sos Sardos ◊ nadhi unu foedhu bonu! ◊ "O fémina - narzeit su Signore - eco chi tenes unu fizu nou"◊ si est a su tou nàrrere, cussos no podent su die cumpàrrere! ◊ intrant a cumbidare sos soldados a pranzu, nendhe chi faghent balanzu! (G.Ruzzone)◊ in cussu pabilu ite bi narat? ◊ nara, piciochedhu, no as a bòlliri a t'incarrerai?! ◊ nara, tue, ite bi faghes in cue?! ◊ nàzendhe una de sas vostras! ◊ candho sas paràulas o sas espressiones non sunt craras dhu natzo in sas notas (G.Sanna)◊ at nau tzieta Gina si seis prontus, ca funt passendi! ◊ at nadu babbu a bènnere como, deretu!◊ mi ant pregontatu a bos narrerepo chi so (M.Boe)
2.
faghes su male e ti lu naras puru: càlladi, nessi! ◊ furat e si lu narat puru, a fatza manna! ◊ ite fàcia de brunzu sa chi tenes: faedhas male e ti lu naras puru! ◊ nendhe nendhe at fatu abberu
3.
as a bídere chi custu libbru ponet a nàrrere! ◊ si nendhe chi bi ndh'at, de su chi semus chirchendhe, no bi ndh'at nos agatamus furcados!◊ nendhe chi lu sanas lu guastas!
4.
nau ca est sannori chi s'iscadrogat!…◊ nau ca proit!…◊ nau ca mi ant improsau!…◊ cussos, chi naras, sunt malos, mih! ◊ chi naras, tandho, a mie mi che ant leadu a campu e no so prus torrada a iscola ◊ e tandho, chi naras, totugantos ant chircadu a manigare!
5.
e ite cheret nàrrere cussos bidros segados in domo?! Cue bi at intradu zente! ◊ pro zúghere sa frebba no cheret nàrrere: podet èssere cosa grave ma fintzas de pagu contu ◊ deo cussu no lu cheria nàrrere e mi l'azis fatu nàrrere a malaoza!
6.
fit unu cane giutu a bantu e a ispantu chi no ti naro!
7.
custu già si cheret nadu trusada de carrasegare!…◊ custu sighi si niat zogu!…◊ custu sighi si niat triballu!…◊ custu sí chi si nat litu divinu!…(P.Mura)
8.
nara, nara chi l'ant leadu sa forramenta dae manos, sinono aiat istropiadu a calicunu!
9.
a babbu li narant Frantziscu ◊ cue si bi narat Iscuvudè ◊ nara, piciochedhu, a tui ita ti nant? ◊ a s'isposa dhi nant Sara ◊ frade meu si narat Micheli
Cognomi e Proverbi
prb:
chini narat su chi bolit intendit su chi no bolit
Etimo
ltn.
*narare
Traduzioni
Francese
dire
Inglese
to tell,
to say
Spagnolo
decir
Italiano
dire,
affermare
Tedesco
sagen,
reden,
sprechen.
nàscere, nàschere , vrb: naschi,
nasci,
nàsciri,
nàssere,
nassi Definizione
bènnere (e fintzes batire) a su mundhu, cumenciare una vida noa, abbandha, coment’e persona o àteru èssere distintu (animale, erba, mata), nau fintzes po fàere naschire; essire, àere cuménciu, dipèndhere o bènnere de calecuna cosa, de unu logu, de ccn. / pps. nàschidu, nàsciu (nà-sci-u: nàsciu = nà-sciu, 1ˆ p. sing. ind. pres.), nàssiu, ger. naschendhe, nascendho; aus. èssere, ma cun 3ˆ pers., e cun sugetu indeterminau, fintzes àere (e, si cumprendhet, candho tenet valore transitivu)
Sinonimi e contrari
inceurrare,
naschie,
tudhire
/
comentzari,
depèndhere
| ctr.
mòrrere
/
acabbae
Modi di dire
csn:
nàsciri bistiu = èssere afortunadu; nàsciri a una brenti = nàschere a croba, duos paris (nadu de cristianu o de animale)
Frasi
niune naschet imparadu ◊ ocannu bi at nàschidu criaduras meda ◊ de cussu chi apu seminau at nàsciu unu fundu innòi e unu in cudhei ◊ sa chibudha est totu naschindhe ◊ dèu fua che a sa dí chi fua nàscia ◊ si sunt cojados e lis at nàschidu fizu puru ◊ sa mamma chi dh'at nàsciu! ◊ sa mamma unu tempus a sos fizos dhos naschiat in s'istoja ◊ us crabitus furint totu nascendho ◊ cun custu sicore no bi naschet su sèmene ◊ apenas torraia a domo guasi a prepoténtzia torraiat a mente sa limba chi aia imparadu naschendhe ◊ petzi bi at nàschidu erba in cussu terrinu ◊ medas nascint istrupiaus ◊ fio pentzanno ca benit a nàscere innoje!◊ sa die dèu potzu nai ca seu torrada a naschi ◊ bos apo biu nassenno
2.
in cussa roca bi naschet una camba de abba ◊ a sa fata de sa die naschet su sole ◊ ndi at a nasci una tribbulia manna
Etimo
ltn.
nascere
Traduzioni
Francese
naître,
faire naître
Inglese
to be born,
to spring up
Spagnolo
nacer,
surgir
Italiano
nàscere,
sórgere,
originare
Tedesco
geboren werden,
zur Welt kommen.
naschíe , vrb: naschire,
nassire Definizione
bènnere a su mundhu, cumenciare una vida noa, abbandha, coment’e persona o àteru èssere distintu (animale, erba, mata), nau fintzes in su sensu de batire a su mundhu, fàere naschire; essire, àere cuménciu, dipèndhere o bènnere de calecuna cosa, de unu logu, de ccn. / pps. naschiu; ger. naschindho
Sinonimi e contrari
inceurrare,
nàschere*,
tudhire
/
comentzari,
depèndhere,
essire
| ctr.
mòrrere
/
acabbae
Frasi
custos pitzinnos de como los naschis, los pesas, los vestis, e issos mancu vae innoromala! ◊ bochint sos fizos prima de naschire pro sa fadiga de los pesare! ◊ in cuile fiant naschindho is angiones ◊ sos fizos dhos naschiant in terra in s'istoza
Traduzioni
Francese
naître
Inglese
to be born,
to come up
Spagnolo
nacer
Italiano
nàscere
Tedesco
geboren werden,
zur Welt kommen.
nastalàre , vrb Definizione
pònnere sa nàstala, pàschere s'orrobba sa nàstala; fàere dannu, distrúere
Sinonimi e contrari
abbrumai,
arnai,
imbremigai,
infarraciai,
pipionire,
pubujonare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se miter
Inglese
to moth-eaten
Spagnolo
apolillar
Italiano
tarmare
Tedesco
von Motten zerfressen werden.
necàre , vrb: negai,
negare Definizione
nàrrere chi nono o una cosa diferente o contrària de sa chi si est nada innanti o benit pregontada, su si betare a sa nega arrespondhendho sèmpere No! (deosi est vrb. prnl.); arrefudare una cosa a chie dha pedit o dhi tocat; foedhandho de armas po isparare, o de matas de frutu o ifertas, fàere farta, no isparare, no bogare frutu, no bogare linna noa; giogandho a cartas a lobas contràrias, betare carta de sinnu diferente de cussa chi at giai betau su cumpàngiu isperandho agiudu / mina negara = chi no bi at isparadu; negare su cumandhu a ccn. = nai ca no a chini pregontat su prexeri de dhi fai una cummissioni
Sinonimi e contrari
arrafudai,
denegare
| ctr.
ammítere,
atorgare,
cufessare
/
acanciare,
donai
Frasi
Perdu si ndi fut negau ananti de totus narendu ca no connosciat a Gesús ◊ proite ti ndhe negas candho ischis totu?! ◊ dèu no mi ndi negu de su chi ti depu ◊ leas cafè a fide in sas butegas: ti lu dant, ti lu bufas e ti negas! ◊ de cantas cosas tet àere sutzessu ti as a negare e mai ti at a crere! ◊ prima chi su pudhu cantet mi des negare, istanote!
2.
una giunta de orzu no ti la nego, ca ses fadigadu! ◊ prite mi negas su saludu? ◊ mi at negadu su faedhu: la depet tènnere cun megus ◊ como ti negat s'abba e su mossu, ca no produis nudha ◊ a Deus e a su rei no podeus negai ◊ a Deus no podeus negai, ma a s'urrei gei fait!◊ si est imbrenugada, ma sa mama li at negadu su perdonu ◊ assiat francas de moro, chi mi negas unu ranu! ◊ abba e fogu no si negant a nisciunu ◊ su pitzinnu educadu no negat su cumandhu a sos mannos!
3.
póveru meu archibbusu, no mi ndhe servit piús: totinduna mi at negadu! ◊ negant finas is frutus de sa terra de comenti est annada mala! ◊ si ponit a isparai ma su fusili at negau ◊ si est bonu s'innestadore est raru a ndhe li negare calicunu, de innestu ◊ una mina negara est perigulosa!
Traduzioni
Francese
nier,
démentir
Inglese
to deny
Spagnolo
negar,
desmentir
Italiano
negare,
smentire,
sconfessare
Tedesco
verneinen,
verweigern,
leugnen.
nechidàre , vrb: nichidare,
neghidare Definizione
giare o pigare arrennegu, tzacu, unu pagu prus forte de annicare
Sinonimi e contrari
abbrodhiare,
abbuscinare,
alterai,
annicare,
annozare,
inchietae,
pirmare
| ctr.
allegrare,
prexai
Frasi
su babbu at comintzau a si nechidare ca su fizu no cheriat andhare a cullire uliba ◊ mi rispondhet chin pacas perralias, càrchidat e si néchidat che berre (M.Zichi)◊ l’avio istrampau a culu a terra, ma isse intamas de si neghidare si fut postu a ríghere (M.Ladu)
2.
no est tirandhe prus aeredha, mancu bentu de susu chi néchidat sas chessas mummuchiandhe in frunzas sos arrastos (L.Loi)
Traduzioni
Francese
se fâcher
Inglese
to disturb
Spagnolo
irritar
Italiano
inquietare
Tedesco
ärgern,
aufregen,
sich ärgern.
negossàre , vrb: negossiare,
negotziai Definizione
abbarrare a chistionu, foedhandho de ccn. cosa, de importu o no
Sinonimi e contrari
allecare,
arragionare,
arralatai,
chistionai,
cuntrastare
Frasi
sedíebbos e negossiae chin socra e socru meu, ca nois semus antziandhe a monte! ◊ a isse l'at biu e negossiau paritzas bortas ◊ de cussas cosas mancu si ndhe negossiabat ◊ s'est postu a negossare chin sos bichinos
2.
e ita nci negótziat a custas partis: cichendi po si fai sa braba?
Etimo
itl.
negoziare
Traduzioni
Francese
causer,
converser
Inglese
to talk
Spagnolo
conversar
Italiano
conversare
Tedesco
sich unterhalten,
reden,
sprechen.
negusciàre , vrb: negussiai,
negussiare Definizione
comporare e bèndhere cosa po fàere afàrios, po badangiare; tènnere o fàere badàngiu, bogare profetu de unu trebballu
Sinonimi e contrari
bèndhere,
cumertziare
Frasi
sàmbene ànima carre e raighina si ant negusciadu ómines de farre (G.Fiori)◊ a sas deghe inoghe si che negúsciat bene ◊ no si podet piús campare: chie solet negusciare est zente sena cuscénscia! ◊ un'avassu ’e galera s'at negussiadu s'ísula de Sa Madalena a base militare
2.
de tantu lussu ite si negúsciat?
Traduzioni
Francese
commercer
Inglese
to trade
Spagnolo
comerciar,
negociar
Italiano
commerciare,
mercanteggiare
Tedesco
handeln,
verkaufen.
nemonài , vrb: nomenai,
nomenare,
nominai,
nominare,
nomonai,
numenare Definizione
nàrrere su númene de ccn. in su chistionu, nàrrere coment'e cosa o persona connota; giare un'incàrrigu a numenatis
Sinonimi e contrari
arranomonai,
arremonae,
fentomare,
mantovare
Frasi
no mi dha nomenis, cussa cosa!◊ su pejus est istau de no chèrrere prus intèndhere de numenare a Deus ◊ si bivu mi disígias, si mòrgiu mi nomenas! ◊ no fait mancu a dhus nomonai ca parit narendu fuedhus maus! ◊ fiat nomenendu una bidha mai inténdia ◊ is mandronis fuant connotus e nemonaus a befa (A.Boi)◊ custu codhu dh'eus a nemonai de imou a innantis "Candelaris"
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
nommer
Inglese
to name,
to appoint
Spagnolo
nombrar
Italiano
nominare
Tedesco
nennen,
erwähnen,
ernennen.
nesicàre , vrb: nesigare Definizione
fàere nésigas, lassare nésiga, calecuna neghe, guastu (mescamente a gente, animales, frutuàriu)
Sinonimi e contrari
guastai,
maculai 1,
neciare
Frasi
sos sinnos nostros nésigant totue (P.Fogarizzu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
abîmer
Inglese
to turn bad
Spagnolo
echar a perder,
estropear
Italiano
magagnare
Tedesco
verderben,
faulen.