A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

addobbàda , nf: addubbada Definitzione cropu chi si giaet apostadamente o de malesaura; su marcu chi abbarrat in su trastu po su cropu chi at leau Sinònimos e contràrios addrobbulada, arropada, bultzonada, isciuta, trempa 2 Frases a s'addobbada chi li at dadu ch'est rutu a buca a terra 2. ndhe at leadu, ndhe at tentu de addobbadas, cuss'isterzu, a s'imbola imbola de unu logu a s'àteru! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup Ingresu stroke Ispagnolu golpe, cardenal Italianu percòssa, urto violènto Tedescu Schlag, Stoß.

addobbadòre , agt, nm Definitzione chi o chie addobbat, su chi addobbat, iscudet Ètimu srd.

addobbadúra , nf Definitzione su addobbare, manera de fàere cosa a cropos Sinònimos e contràrios addobbamentu Ètimu srd.

addobbài , vrb: addobbare, addubbare, atobbai, atobbare, dobbare Definitzione iscúdere, giare cropos, atripare, pigare a cropos; atumbare o lassare andhare a cropu; acropare, cravare a cropos / a. su ferru = mazare, triballare su ferru in s'incúdine Sinònimos e contràrios abbanzare, aciociai, acorpai, arropai, assurrare, atripai, cardare, carrubbare, ildobbare, isciúdere, magiare, sussare / tzocare / imbolare Frases addòbbadi sa conca a sos muros, si no ischis it'e fàghere! ◊ intendiant cussa gennixedha addobbendisí de istrémpiu ◊ no ti paro sas palas nendhe "Addobba!" ◊ ista sériu, mighi ti addobbo! ◊ at addobbau tres cropus arrabiaus a sa genna ◊ una fémina arruendu at atobbau sa conca a unu truncu ◊ una die atobbeint a su batente: fit una pisedha minore 2. si ndh'est addobbadu subra mia 3. is sordaus iant addobbau is obbilus a Gesús po dh'apicai a sa gruxi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu battre, frapper Ingresu to beat Ispagnolu golpear, dar, sacudir Italianu percuòtere, bàttere, sbàttere Tedescu schlagen, stoßen.

addobbaméntu , nm Definitzione su addobbare Sinònimos e contràrios banzu, bultzonada, colpu, dobbe, irdóbbiu Ètimu srd.

addobbàre addobbài

addóbbida, addóbbidu , nf, nm Definitzione cropu, atumbada de cosas chi andhant cun fuliesa una a cara de s'àtera, chi s’iscudent apare Sinònimos e contràrios atàbbida, atapada, atumbada, atzapulada, colpu Frases is màchinas de unu tempus candu teniant addóbbidu agiummai no dhis fadiat nudha ◊ is mascus atumbendi currint de atesu… piticu s'addóbbidu!◊ custu dolore a renes est addóbbida chi apo leadu! Ètimu srd.

addóbbu , nm Definitzione su acropare, is cropos Sinònimos e contràrios banzu, bultzonada, colpu, dobbe, irdóbbiu Frases at inténdiu un'addobbu légiu a s'enna de ndi fai assustrai povintzas su prus abbistu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup Ingresu blow Ispagnolu golpe Italianu percòssa Tedescu Hieb.

addobiàda , nf Definitzione su addobiare, su fàere s'atóbiu, su si agatare impare cun àteros po chistionare o fàere ccn. cosa Sinònimos e contràrios abboja, abboju, abbojada, abbojamentu, abbucu, addóbiu, atopu, azóviu, incontra Ètimu srd.

addobiadúra , nf Definitzione su addobiare Ètimu srd.

addobiàre , vrb: addoviare Definitzione bènnere apare de personas, animales o cosas chi si movent s'unu a cara a s'àteru Sinònimos e contràrios abbogiare, addopare, adobiai, azobiare, coviare, obiai / aporrire Frases candho si addóbiant in su caminu si acúrtziant deretu ◊ at addobiau su babbu falandhe a ube fit trabballandhe ◊ apo addoviau zente meda chi mi connoschiat.

addóbiu , nm, nf: adóbia, adóbiu, atóbiu Definitzione su addobiare, bènnere apare, nau fintzes in su sensu de agiudu chi si giaet a s'àteru o de rimédiu a calecunu male (o fintzes manera de istare su pastore addenanti de su bestiàmene in logu apertu po chi no fatzat dannu andhandho a s’afaiu)/ fai adóbias = abbojare; tènniri adóbiu (nadu de ccn. cosa) = àere assemizu, fàghere de paragone, nadu prus che àteru a nega pro abbetiare chi bi ndhe at menzus o prus mannu Sinònimos e contràrios abboja, abbojada, abbojamentu, abboju, abbucu, addobiada, addopu, atopamentu, azóviu, imbicu, incontra / agiudu, rimédiu Frases immó un'iscuadra a cuadhu est andendu a dhi fai adóbias a su ponti de Mòguru 2. po su mali suu no nc'est addóbiu ◊ pagu bellu… no tenit adóbiu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rencontre, congrès, réunion Ingresu meeting Ispagnolu encuentro Italianu incóntro, convégno Tedescu Begegnung.

addoboscàda , nf Definitzione su addoboscare, surra Sinònimos e contràrios banzu 1, cabossa, carda, pista, sussa Ètimu srd.

addoboscàre , vrb Definitzione batire o orrúere a malu puntu in miséria materiale e morale, atripare, pistare, fragassare Frases fughindhe dae presone, ch'est orrutu a terra addoboscàndhesi e torrandhe in manos de zustíssia.

addochiméntu , nm Sinònimos e contràrios abertimentu, ammonestamentu, ammonestu, atisbada, consígiu, tocamentu Frases sa morte, che un'ànghelu malu, faghet s'annuntziada chentza addochimentu!

addoddoàe, addoddoài , vrb Definitzione su si chesciare po dolore, istare a lamentu Sinònimos e contràrios poliare.

addogiàu , agt: addozau Definitzione chi sentit dolore, chi est totu a dolores (e addozau pps.); chi est dispràxiu 2. l'ischint sas ancas meas comente so istracu e addozau! ◊ zuchet sas manos cancaradas e addozadas dae su murghinzu ◊ babbu fit betzu, arrimau e sèmpere addozau ◊ candho pesabat fit abborticau e addozau 3. no bi resessiat a si nche istresiare dae cussu locu ammaghiau e pro cussu fit airau e addozau (S.Spiggia).

addóidu , nm Definitzione doa, s'illimpióngiu chi si faet ororu de unu terrenu po no intrare fogos fuios Sinònimos e contràrios doa, dovatu Ètimu srd.

addojadítu , agt Definitzione nau de su cuadhu, chi si assicat po nudha, chi est assicósigu Sinònimos e contràrios addrojadu, addrojanu, apupaditu, assumbraditu, assumbrósigu, aumbraditu, subidhosu Frases sunt cadhos solàsticos, addojaditos e iscunfiantzosos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ombrageux Ingresu touchy Ispagnolu asustadizo Italianu ombróso, fàcile a spaventarsi Tedescu scheu, schreckhaft.

addojàre , vrb: addrojare Definitzione pigare assíchidu po dónnia cositedha, bíere cosa de tímere in dónnia logu Sinònimos e contràrios abbabbarrotai, adumbrai, arreselai, assumbrai, umbrai 2. sa upa de sos mannos addojat sas isperas istranzas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'effaroucher Ingresu to shy Ispagnolu ensombrecerse Italianu adombrarsi Tedescu scheuen.