A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

frúsa , nf: afrusa Sinònimos e contràrios arrasta, ilmina, trata Frases su cani fragat sa frusa de su lèpuri ◊ candu eus muntuau eus pérdiu unu crabu ma at sorigau sa frusa e aproillau est a solu duas dis apustis Tradutziones Frantzesu odorat, flair Ingresu scent Ispagnolu olfato Italianu fiuto Tedescu Geruch, Spur.

frúsa 1 , nf, nm: frúsia 1, frusu, frúsua Definitzione fortza e moida de bentu forte, o fintzes moida manna coment'e de bentu o de àteru chi passat o essit a fortza; genia de moida chi s'intendhet in conca; chedhita o cosas una aifatu de s'àtera Sinònimos e contràrios frusiada, isbúvulu, traconarja / fibera, fiotu, tropa / fuliénsia Maneras de nàrrere csn: f. de sànguni a conca = ira ’e sàmbene; fuiri a f. = fàghere che bentu, fuindhe; cúrrere che frúsia = che bentu; tímiri a frúsua = meda Frases sa frusa de su bentu dh'iat intimorigiau ◊ sa navi incumentzàt a s'isciusciai sendu ferta de sa frusa de is undas ◊ apu inténdiu custa frusa: "Bah, pruendi est", mi seu fatu, e fiat isciopau su tubbu de s'àcua! ◊ ohi, mi est pigau su frusu a is origas!◊ s'abba de su grifone essit cun bella frúsia 2. s'intendiat sa frúsia de su fogu tzacarrendi ◊ comenti si funt bolaus, is cruculeus ant fatu una frúsia cun is alas ◊ sa frúsia de is portas e su tremuleu de is finestrinus 3. candu mi pigant cussas frúsias a conca no cumprendu prus nudha ◊ de comenti apu inténdiu cussu piciocu seu a frúsias a conca ◊ una frúsua… dànghiri, e m'iscapat a prànghiri! 4. in su ribu bi aiamus acatau una frusa de pitzinnos ◊ che fritzas iscurrent sos versos totu in frusa ◊ su sínnicu est arrivatu chin d-una frusa de impiegatos ifatu 5. atacat a fuiri a totu frusa, pariat una balla de iscupeta ◊ is mortus dhus timiaus a frúsua Ètimu ctl. enfusa Tradutziones Frantzesu force du vent, cohorte Ingresu fury of the wind, swarm Ispagnolu fuerza del viento, séquito Italianu fùria del vènto, codazzo Tedescu Rasen des Windes, Schwarm.

frusadòre , nm Definitzione chie andhat avatu de sa frusa, de is arrastos, cricandho Sinònimos e contràrios addromadore Ètimu srd.

frusài, frusàre , vrb: afrusae Definitzione pigare sa frusa, su fragu, s'arrancu; andhare aifatu de s'arrastu Sinònimos e contràrios acarigai, annajare, annàsere, arrancai 1, arrastai, fiagare, isimare, nuscai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flairer Ingresu to smell Ispagnolu olfatear Italianu fiutare, annusare Tedescu riechen.

frúsca , nf Definitzione essia, essidura manna in sa carre, unu pagu a guronedhu, orrúbia, e poi martzida / min. fruscedha, fruschedha fruschedha bóina = zenia de fruschedha madura meda chi essit a sos boes Sinònimos e contràrios ampístula, brúgula, brussedha, caigioni, dolimazosa, fustema, pabedha 1, postema, sangiolu, sembu / brutura, frustigu Frases dhi fut essia sa conca a fruschedhas e po ndhe ciupire sa matéria poniat paperi 2. prima de ndi bogai sa frusca de s'ogu allenu, bogadindi sa traja de s'ogu tuu! ◊ cussu no tocat una frusca a nisciunus Sambenados e Provèrbios prb: sa fruschedha prana no martzit oe Tradutziones Frantzesu abcès, furoncle Ingresu furuncle, abscess Ispagnolu absceso, grano Italianu ascèsso, forùncolo Tedescu Geschwür, Furunkel.

frúsca 1 , nf Sinònimos e contràrios frúschida Frases foras de sa fàbbrica nd'istupat una frusca de sonus arrabiosus.

fruscàglia , nf: bruscàglia* Definitzione piciochedhos piticos, criaduras, fedighedhu Sinònimos e contràrios feduliu, pisedhina Frases Cara de luna fit un'incantadora e, candho faedhaiat infogada de amore, sa fruscàglia restaiat ispantada.

fruscazíu , nm Definitzione is fruscazos Ètimu srd.

fruscàzu , nm Definitzione pegus de bulu chi no est bonu po pesare.

fruscèdha , nf, nm: fruschedha, fruschedhu Definitzione min. de frusca Sinònimos e contràrios furuncu 1, popoti, puburunca, sangiolu Frases si no si curat s'iscata, a su pipiu dhi podent essire is fruschedhas in conca ◊ custu fruschedhu est totu prenu de matéria ◊ dhi fut essia sa conca a fruschedhas e ndhe ciupiat sa matéria a paperi

fruscèlla frossèlla

fruschèdha fruscèdha

fruschedhósu , agt Definitzione chi est totu fruschedhas, totu a buizolas Sinònimos e contràrios caizonosu, sanzolosu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu furonculeux Ingresu furuncular Ispagnolu foruncoloso Italianu foruncolóso Tedescu furunkulös.

fruschédhu fruscèdha

fruschiadúra , nf Definitzione su fruschiare Sinònimos e contràrios fruschionzu Ètimu srd.

fruschiajòlos , nm pl Definitzione una genia de erba chi narant puru origa de para Sinònimos e contràrios niedhunuraghe Terminologia iscientìfica rba, Silene latifolia ssp. alba Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lychnis Ingresu campion Ispagnolu planta del género lychnis Italianu lìcnide Tedescu eine Lichtnelkesorte.

fruschiajólu , nm Definitzione genia de aina po sonare a súrbiu, surbandho Sinònimos e contràrios fruscitu, pipioledhu, tziullete Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sifflet Ingresu whistle Ispagnolu pito Italianu fischiétto Tedescu Trillerpfeife.

fruschiàre , vrb: afruschiare, frusciare (fru-sci-a-re) frussiai Definitzione bogare o fàere unu súrbiu, fàere sonu a súrbiu (a buca allomborandho is lavras, a pódhighes in buca, o cun calecuna aina de sonare)/ fruschiaresila = istare fruschiendhe unu pagu a ispàssiu Sinònimos e contràrios ammuinai 1, fruscidare, frusiai, frusitai, moidare, mojire, múere, muizare, suai, sulietai, surbiai, zumiai Frases frúsciat su sede candho colat sa falche, messendhe ◊ fruschiandhe che craparzu betzu, Pirastredhu at mutiu su capu ◊ pride Porchedhu secabat sos negóssios fruschiandhesila e cantandhe 2. sas ballas fruschiendhe in altu e bassu faghiant atapèndhesi fracassu (F.Dore) Ètimu ltn. fist(u)lare Tradutziones Frantzesu siffler, grincer Ingresu to creak, to whistle Ispagnolu silbar, chiflar Italianu fischiare, strìdere Tedescu pfeifen, kreischen.

frúschida , nf: frúschita, frúscida Definitzione una genia de súrbiu chi faet cosa chi si movet allestru meda in s’ària, coment'e bentu Sinònimos e contràrios frúschiu, frusciada Frases iscultaia cudhu càntigu tou armoniosu, sa frúschida de s'ispola chi cun àbbile manu mandhaias ◊ currenne in sos gurutos de s'apicata fachiant sa frúschita!…◊ sa frúscida de su bentu mi che giughet sa boghe Ètimu srd.

frúschina , nf: frúscina, frúxia Definitzione aina de ferru po cassare pische fata a punta chi infrissit, punghet e intrat ma arreschet tirandho Frases li fichit sos ojos che lemas de frúschina ◊ su binu est po mei: a is tiaus un'istichida de frúscina! ◊ po is arretzas, nassas, frúscinas, lentzas e gamus andaus a sa butega afaci de su mollu ◊ cropu de frúscina de piscadori pòbiru!… Terminologia iscientìfica ans Ètimu ltn. *fluscina Tradutziones Frantzesu harpon Ingresu harpoon Ispagnolu arpón Italianu fiòcina Tedescu Harpune.