inchérrida , nf Definitzione
su chi unu paret a cara, fintzes una genia de atza, de fortza chi si paret in cara, abbaidada a corroncinu / àere mala i. = portai oghida lègia
Sinònimos e contràrios
bisura,
cara,
chèrgia,
chígia,
faci
/
chinna,
inchizada
/
fieresa
Frases
sa cara at s'inchérrida de sos vint'annos (C.Meridda)
2.
cantos dechidos e briosos, cun música de Saldigna antiga e noa, poniant inchérridas de raighinas!
Tradutziones
Frantzesu
fierté
Ingresu
pride
Ispagnolu
fiereza
Italianu
fierézza
Tedescu
Stolz.
incherrídu , agt Definitzione
chi portat una inchérrida, genia de bisura de importu
Frases
sos altistas sa domíniga essiant a passizare, incherridos, bestidos de pannu o de bellutinu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fier
Ingresu
bold
Ispagnolu
orgulloso,
digno
Italianu
fièro
Tedescu
stolz.
inchèrtzo , nm Definitzione inchèrcio, nau unu pagu a brulla a s'àinu.
inchessàda , nf Definitzione su inchessare, alluta, istérria de fràmula, de fogu Ètimu srd.
inchessàre , vrb Definitzione nau de su fogu a fràmula, chi lompet o pigat a calecuna cosa chi abbruxat, tènnere, apampai, fàere fràmula meda / focu inchessau = tenindhe, inchesu, a framaridas Frases su fogu si est inchessau in sas àrvules mannas ◊ su fogu ch'est iscazandhe finas sas codinas, cudhas chi fudint afortificadas, si est inchessau a sas arraighinas Ètimu srd.
inchéssu , agt Sinònimos e contràrios allutu, inchesu Frases est mesudie, su sole est picanne a conca: est inchessa sa terra!
inchestadòre , agt, nm Definitzione chi o chie istat inchestendhe, giaendho ocasione, faendho arrennegare Sinònimos e contràrios atzitzadori, derreri, insulladori, intzidiante, mintzidiarzu, tzuntzulladore 2. cussas sunt malas ganas inchestadoras! Ètimu srd.
inchestàre , vrb: inchestiare Definitzione giare ocasione forte, pigare e fàere pigare arrennegu Sinònimos e contràrios apurire, ifadare, incidai, insissiligai, inzerrare / airai, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchietae, inchimerai, infelai Frases li ant dadu cuss'afissa ca istat sempre inchestendhe sa zente (G.Ruju) 2. l'ant intesu inchestiendhe in d-unu salone Ètimu srd.
inchestiàda , nf Definitzione su s'inchestiare, su pigare o giare arrennegu Sinònimos e contràrios arrennegada, inchietada Ètimu srd.
inchestiàre inchestàre
inchésu , pps, agt, nm Definitzione
de inchèndhere; tanti de linna chi bastat po una cota de pane, sa cota de su pane / fàghere s'i. = allúiri, imbudhidai su forru po còiri su pani
Sinònimos e contràrios
abbrigau,
allutu,
inchessu
| ctr.
istudau
Frases
si at inchesu unu mesu zigarru e si l'est assaporjandhe ◊ framma de passione ant inchesu sa mente tua
2.
ocros inchesos de focu ◊ unu fogu inchesu ti brujat ◊ sa làmpana est inchesa ◊ Anzeledha est a conca bassa, chin sa cara inchesa che su meladidone
3.
chie faghet pane depet cumprèndhere candho est ora de fàghere s'inchesu
Tradutziones
Frantzesu
allumé
Ingresu
lit up,
on (switched)
Ispagnolu
encendido
Italianu
accéso,
incandescènte
Tedescu
angezündet,
glühend.
inchesuràdu , pps, agt: inchisuradu Definitzione de inchesurare; nau de logu, chi est serrau a cresura; nau de ccn. chi est cuau apalas de cresura, in sa cresura / muros inchesurados = serrados a cresura, cun cresura, cun impizadura Sinònimos e contràrios impizadu 2. inoghe ite che fato, inchesuradu a frazados impreos e a nadas cobertas de murgone? ◊ sas bamas sunt paschendhe chena cuviu in sas tancas inchesuradas 3. Toedhu fit inchesuradu dae prima de s'ocasu a ojos ficados a su balcone (N.Fois).
inchesuràre , vrb: incresurae,
incresurai,
incresurare Definitzione
serrare a cresura, fàere sa cresura; rfl. cuare in sa cresura
Sinònimos e contràrios
cresurai,
impizare,
incujare 1
| ctr.
iscresurare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
clôturer,
entourer
Ingresu
to fence in
Ispagnolu
cercar
Italianu
recintare
Tedescu
einfrieden.
inchexiàre , vrb: increjare, incresiae, incresiai, incresiare, incresiari Definitzione fàere un'intrada a crésia, pruschetotu andhare a crésia sa primu borta, nau de sa fémina apustis de s'illieróngiu, e ingòllere sa beneditzione (ma dhu narant fintzes po animales, in su sensu de fàere ccn. cosa chi giuat); andhare a si cuare in crésia Frases candu po sa mama e po su pipiu fut lómpiu su tempus de s'incresiai, iant portau su pipiu a su témpiu (Ev)◊ sa mama, candho teniat fizu, sa prima essida la faghiat a s'incresiare Ètimu srd.
inchexiàrzu , nm: incresiarzu Definitzione su s'incresiare Sinònimos e contràrios incresiada, incresiamentu Ètimu srd.
inchéxiu , nm: incréjiu, incrésiu Definitzione su s'incresiare, intrada, imbisita de una mama a crésia cun sa criadura noa a sa prima essia apustis de s'illieróngiu; fintzes sa funtzione de su duos de freàgiu, candho si arregodat sa presentada de su Cristos pipiu a su témpiu Sinònimos e contràrios inchexiarzu, incresiamentu, incresionzu Frases at incingiau su bistiri sa dí de s'incrésiu ◊ antigamente s'incrésiu fiat apustis de sas baranta dies ◊ Luchiridina oje fachet s'incréjiu Terminologia iscientìfica prdc Ètimu srd.
ínchi ínca
inchiàdu , agt Definitzione nau de calecunu frutu, chi at cumpriu su chiu Ètimu srd.