A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

zobanía , nf: zovania, giovania* Definitzione su tempus de sa vida chi s'istat giòvonos Sinònimos e contràrios gioventura, zovanesa | ctr. becesa Frases s'ativare est dovere in zovania! ◊ no s'ingannet sa ruza limba mia cantendhe sa nostrana zobania! (Z.Brau)◊ a mannu ti sentis piús sàbiu e torras a medire sos prozetos de sa zovania.

zòbanu , agt, nm: giòvanu*, zòvanu Definitzione chi o chie est piticu de tempus, no tanti mannu, nau de gente e fintzes de matedu e de animales Sinònimos e contràrios minore, piciocu, pisedhu 3 / cdh. ciòanu | ctr. béciu, becru, mannu 2. pompiatila bene a ispétzia de zòbana chi est! ◊ unu de custos nant chi fit unu zòbanu balente, bellu che sole.

zóbbi , nm Definitzione fàchere su z. a unu = fàere s'ammostu o ingestu de sa natura de su mascu, po afuta.

zóbia , nf: gióbia*, zóvia Definitzione sa de bàtoro dies de sa chida Sinònimos e contràrios giògia.

zobiàre , vrb: azobiare, giobiare, zoviare Definitzione atobiare, bènnere apare de personas, animales o cosas chi si movent s'unu a cara a s'àteru Sinònimos e contràrios abbogiare, addopare, adobiai, coviare, inzovare, obiai* Frases isperat de lu zoviare ca est in cussa filada ◊ sos zòvanos ant picau su baule dae su portale de crésia e che l'ant zobiau a campusantu Tradutziones Frantzesu rencontrer Ingresu to meet Ispagnolu topar, tropezar Italianu incontrare Tedescu treffen.

zocàda , nf: giogada* Definitzione su giogare; brulla mala, pesante.

zocadòre , nm: giogadore*, zogadore Definitzione chie giogat o est giogandho a ccn. cosa Sinònimos e contràrios giogante, gioghista, zocalleri.

zocadórju , nm: giogadroxu, zogadorzu Definitzione logu de giogos, de cosas pagu sérias; giogu, cosa o persona chi totugantos pigant a giogu, a befa, a errisu / picare a ccn. a z. = pigaidhu in giru, a befa, su dhu fai a befa Sinònimos e contràrios dríngula, imbràmbulu Frases no tenzo de pònnere a zocadorju sa dommo! 2. como mi ponent totu a zocadorju e, a mal'e annata, cuss'arga de prefetinu mi at a facher lassare sentza binu (A.G.Solinas)◊ Pepinu ch'est rutu in su labiolu de sa zota: fit totu unu zogadorzu, isse ifustu e nois riendhe! ◊ bella picada in ziru: ma chie los at picaos a zocadorju? ◊ cussu lambaristrone mi cheret picare a zocadorju, sèmpere in cherta de mi futire carchi cosa! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu souffre-douleur Ingresu laughingstock Ispagnolu hazmerreír Italianu zimbèllo Tedescu Gespött.

zocadòrza , nf Definitzione giogu / fàcheresi z. de ccn. = su dhu pigare a befa, a giogu Ètimu srd.

zocadúra , nf Definitzione su zocare Ètimu srd.

zocalléri , nm: giocaglieri, zochilleri, zoculeri Definitzione chie faet giogos po ispassiare, fàere erríere Sinònimos e contràrios giogante, gioghista Frases sos zocalleris manicabant framas de focu, bridu pistau, cravos de ferru… 2. sos balentes de commo sunt zocalleris de unu tempus alligru, favularjos! Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu jongleur Ingresu juggler Ispagnolu juglar Italianu giocolière Tedescu Jongleur.

zocàre , vrb: ciogare, giogai*, zogae, zogare Definitzione fàere calecuna cosa po divertimentu, po passare ora, po s'istentare, pigare gustu, chentza cabu tanti po istare faendho; pònnere una posta giogandho a calecuna cosa; fàere brulla mala a unu, mescamente in su sensu de ndhe aprofitare o de dhi fàere male cun calecuna cosa o de calecuna manera Sinònimos e contràrios abbrengulare, agiogatzare, agiogulare, chestiare, giochitare, ingiogaciai, ischeltiare Maneras de nàrrere csn: zogare a unu zogu = fai ccn. giogu; zogàresi a su pudhu ’e casta = godiresila tra ómine e fémina, passai su tempus sentza de cumbinai nudha, ispassiendusí; zogàresi a istocadas = istochigiaisí; zogàresi una cosa, a unu = pònniri una cosa a posta in su giogu, bociri a unu Frases zogare a cartas, a botza, a ballinas, a istrumpas, a tenedene, a tambarallota ◊ a pisedhos aiant passadu sas oras piús bellas zoghendhe a lantziamuru ◊ oje e cras mi cheria chin s'amante zochendhe! 2. sa frebbe si l'est zocandhe e no lia fachet prus a caminare ◊ si mi zogat in ungras lu pisto! ◊ si sunt zogados a istocadas 3. mi zogo su trugu chi si cussa cosa l'aia fata deo mi ndhe aias nadu de onzi colore!…◊ macacu, fintzas sos boes si che at zogadu, a cartas! 4. aite bi sunt sos amministradores, a si zogare a su pudhu de casta?! Tradutziones Frantzesu jouer Ingresu to play Ispagnolu jugar Italianu giocare Tedescu spielen.

zochillàre , vrb Sinònimos e contràrios agiogatzare, giochitare, giogallitai Ètimu srd.

zochilléri zocalléri

zochitàre , vrb: cioghitare, giochitare* Definitzione istare a giogu Sinònimos e contràrios giogai, zochillare.

zochítu , nm: gioghitu* Definitzione min. de zocu, giogu piticu Sinònimos e contràrios abbrédhulu, ciogu, zoghighedhu.

zocotàre , vrb Definitzione distrúere, fintzes bochíere, ispèrdere, perdimentare cosa / zocotàresi suta a ccn. = istrumpare a unu e pònnere asuta, gherrandho, po ndhe aprofitare Sinònimos e contràrios distrúere, ispèldere, ispeldisciare / bochire Ètimu srd.

zocótu , nm Definitzione su zocotare; fintzes giogu, brulla, befa Sinònimos e contràrios disperdíssiu, isperdíciu, istrubberia / giogu 2. festa, risu e zocotu fit cussu! (F.Cambosu)◊ una die a zocotu mi ses issia ◊ sos disabudos chi si befabant de issu aiant lastimau su zocotu pérdiu e no sa morte sua ◊ su bentu a zocotos chin su fummu ti at a isòrbere sos pilos ◊ sos pitzinnos fachiant cudh'animale a zocotu picàndhelu a iscantuladas e a salibatzos Ètimu srd.

zócu , nm: ciogu, giogu*, zogu Definitzione cosa chi si faet po passare ora, po gustu, po ispàssiu; cosa po giogare; cosa fàcile, bella a fàere / genias de giogu: a lantziamuru, a pramma in terra, a pramma a muru, a s'imbréstia, a pilí-pilò, a s'in gallita, a bacheta andhendhe, a s'imbusciconademilu, a s'iscabbu, a unolamonta, a su ciafu; genias de giogos (cosas po giogare): bíere totu is ggs. Sinònimos e contràrios abbentu 1 / abbrédhulu, bellei, ischértiu, ispetàculu / brulla Maneras de nàrrere csn: leare sa cosa a zogu = pigai sa cosa sentza de seriedadi, coment'e chi siat de giogai; zúghere sa conca leada o manigada dae su zogu = pentzai a giogai isceti; fàghere bàtoro de zogu (zoghendhe a iscoba)= totu sos puntos, foras sas iscobas (lillu, primera, oros e cartas); zogu zogu, pódhighe in s'ogu = zoga zoghendhe s'ogru boghendhe, ca nachi est brullendhe ma ofendhet etotu! Frases sos pisedhos no ndhe zughent de imprastu: pessant a su zogu! ◊ sos pisedhos istant sempre ordiminzendhe zogos ◊ su zogu piaghet fintzas a sos mannos, balla! 2. una cosa gai no mi est colada in conca mancu a zocu 3. su pisedhu si los faghet isse etotu sos zogos ◊ a su pitzinnu li ant batidu unu zogu 4. assustrat una cosa chi no s'ischit fàchere, ma cumintzau chi apamus est unu zocu 5. si no abberit a crae, custu friscu, li faghimus unu zogu Tradutziones Frantzesu jeu, jouet Ingresu play, toy Ispagnolu juego, juguete Italianu giòco, giocàttolo Tedescu Spiel, Spielzeug.

zócula , nf Definitzione in is gennas, una genia de craedhu o serru Sinònimos e contràrios craedhu, crica, giótula, giredha, lótura Tradutziones Frantzesu loquet Ingresu latch Ispagnolu tarabilla Italianu nòttola Tedescu Klinke.