Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

pispisài , vrb: pispisiai Definition istare a pispisu, a su pibisibisi a bodheta, a chistionedhu a boghe bàscia bàscia fintzes po chi no dh'intendhat àtere, nàrrere cosa a s'iscúsiu: si narat fintzes de su piulare de is pigionedhos in su niu; betare cosa a ispergiadura Synonyms e antonyms abbrubudhai, ascugiare, bischigliare, chischisiai, frofoai, ispibisai, pispisinzare, pissinare, spibisai / ispergiare, paspiare Idioms csn: pispisai una pregadoria = pregare a s'iscúsia; pispisiai a unu = dàreli una briga, certaidhu Sentences funt chistionendi a iscusi, pispisendu s'allanchimentu chi tenint aintru ◊ fiat pispisendi e narendi brebus ch'iscidiat issa ◊ sa genti afaciada in sa ventana dha càstiat pispisendi 2. a sa magaidraxa pistara dhi at pispisiau unu pagu de tzúcuru e dus istídhius de olliarmanu Etymon srd. Translations French chuchoter English to whisper Spanish musitar, susurrar, bisbisear Italian bisbigliare, sussurrare German flüstern, murmeln.

pispisàre , vrb: pispixare Definition betare cosa a istidhigadura, orrosinare Synonyms e antonyms babbiscare, grispisare, paspiare, pispisinare, spripidhai / lentinae, tzaviai / frofroai Sentences candho mi nascheit unu fizu lu pispiseint de sale ◊ ite finesa, cussas domos: sunt totu pispisadas che fiores! ◊ s'arrustu lu pispiseit cun farina bianca ◊ pispixas de ozu sa conca mia Etymon srd. Translations French asperger English to sprinkle Spanish rociar Italian spruzzare German spritzen.

pistàe , vrb: pistai, pistare, pistari Definition nau de cosa (mescamente tostada o àrrida), fàere a orrughedhos minudos, a farinos, o segundhu fintzes a pasta, istrecare acropandho cun calecuna cosa o aina tostada: nau de cosa chi no segat, ammodhigare a cropos, a istrecadura, ponendho pesu in pitzu o poderandhodha a istrintu meda; lassare singiale de cropu (e fintzes atumbare a cropu a logu tostau); giare surra, atripare meda, pigare a cropos a meda (fintzes iscúdere a una mata po ndhe fàere orrúere su frutu, es. landhe, olia, nughe); pigare o giare cadha, múngia / pps. pistadu, pistu Synonyms e antonyms cerfai, ischitzare, pistatzare / abbugnai, atzumbarare / magiare, surrai / batacollare, matanare Idioms csn: pistai a fini, a grussu; pistare a unu chei s'azu, che tilipirche, chei su nie = surraidhu meda; pistai àcua = pistare a modhe, fàghere cosas in debbadas; pistàresi sa limba = (puru) faedhare in debbadas; dare pedra ’e pistare a unu = pònnereli dificurtades meda (mescamente andhèndheli in contràriu); pistai is pabaristas = istare abberindhe e serrendhe sas pibiristas a meda, pistincai Sentences pístadi sa limba, pro nàrrere machines! ◊ si pistat su sale russu pro lu fàghere fine ◊ no ti che seas subra de sas pumatas ca si pistant! ◊ chie lu at pistu custu labiolu, chi est totu a marcos?! ◊ su ferreri pistat su ferru in s'ancódina ◊ sa figu posta a càtigu si est totu pista in s'isterzu ◊ mi apo pistu unu pódhighe corpendhe a martedhu ◊ ndh'est rutu dae cadhu e at pistu sa conca a una pedra (P.Pillonca) 2. si no mi l'agabbas, oe ti pisto! ◊ ti pisto chi ti apo a fàghere modhe che tamata! 3. Gonàriu at isprimitziau a si pistai ◊ debbadas ti pistas: cusse no ti cheret ◊ chissaghi cantu as pistau in sa vida!…◊ in cussu logu est totu unu pistai: est fortunau chini ndi torrat sanu! ◊ ses tota vida pista pista! Etymon ltn. pistare Translations French piler, écraser, se donner du mal English to crush, to do one's best Spanish machacar, afanarse Italian pestare, arrabattarsi German zerstoßen, stoßen, schlagen, sich bemühen, sich anstrengen.

pistatzàre , vrb: apistuzare, pistazare, pistutzare Definition is matessi significaos de pistare cun is prus s'idea de meda, a sa sighia Synonyms e antonyms cerfai, iggragnare, ischerfiare, ischitzare, pistae, pistorjare / abbugnai, atzumbarare / magiare, surrai / batacollare, matanare Idioms csn: ómine pistatzadu = istracu e cossumidu, pistu de triballu; vida pistatzada = tropu trabballosa, sacrificada Sentences mancari eo a solu e bois tantos, bos pistatzo sa conca a totugantos! ◊ totu sa die apo pistatzadu e sento sa fadiga ◊ sas àmbrias rúgias de sa cambigana si pistatzant e si frigant che una pumada in sa parte malaidosa (N.Pianu)◊ pustis de tantu pistatzare in sa vida, totugantos recuimus a campusantu Etymon srd. Translations French piler, écraser English to crush, to grind Spanish machacar, moler Italian pestare, triturare German zerstoßen, zerkleinern.

pistidhíre , vrb Definition fàere pitzigore, abbruxore, fàere nàrrere pistidha! po cosa budhia o chi punghet o tastandho cosa pitzigorosa Synonyms e antonyms piciai, pistidhare 1, pistire, spurtiri Etymon srd. Translations French brûler English to burn Spanish quemar Italian scottare German brennen.

pistorjàre , vrb Definition pistare pruschetotu in su sensu de si pigare múngia, matana, pelea meda Synonyms e antonyms pistatzare, pistongiai, pistorai Sentences in custa terra pistorjada dae milli peleas no si pesat frama chi ómine no cherjat ◊ no est de nemos sa neche e no bi est su bisonzu de bos pistorjare tra frades ◊ che cheriat ispèrdere su fenapu pistorjàndhesi chin su picu Etymon srd. Translations French fatiguer, affliger English to weary, to harrass Spanish afanarse Italian affaticare, travagliare German anstrengen, sich betrüben.

piticàre , vrb: pitigare Definition giare pítighes, giare ispítzulos cun sa punta de is póghighes, o fintzes cun àtera cosa chi istringhet o frigat a forte e faet a malandra in sa carre; in cobertantza, pònnere contravintzione, fàere dannu (fintzes furare) o a dónnia modu cosa chi dispraxet a dannu de ccn. Synonyms e antonyms apitzulae, ispitulare, pissulai, pitiligare / acostanare, frazare, friai, inghetare, malandrare / furai Sentences sa bota mi at pitigadu su pè ◊ a s'àinu l'at pitigadu su sedhone 2. cussu l'ant pitigadu sos síndhigos ca poniat abba in su late a bèndhere ◊ sos pastores deviant istare in sa cussorza ficados che palones pro no los pitigare sas àbbiles o sos ladros ◊ nues de fumu ràntzigu mi pítigant sos ojos ◊ de sos pògheros nudha l'importavat: fit ladru e piticavat dae sa càscia (A.Mariani) Etymon srd. Translations French pincer English to pinch Spanish pellizcar Italian pizzicare German kneifen, erwischen.

piulài , vrb: piulare Definition istare a píulos, comente faent is pigiones mescamente is piticos, is pudhighinos; fintzes fàere sa moida de cosa brillada atesu a fortza / no píulat (nau de ccn) = no fuedhat, no narat nudha Synonyms e antonyms cirolitare, ciulai, ciurulare, piliare, piulai, spibisai / múere Sentences prite restas semper solu, puzonedhu, piulendhe? Etymon srd. Translations French pépier English to peep Spanish piar Italian pigolare German piepen.

pizolài , vrb Definition fàere o lassare fossighedhos (pizolu 1), singiale, comente faet sa bardúfola cun sa punta iscudendho a pitzu de un'àtera Synonyms e antonyms afitulai, apintzocai, ciarolare, coconare, inciancedhare, isgabbiare, majodhare Etymon srd. Translations French grêler English to pit Spanish picar, agujerear Italian butterare German durchlöchern.

placài , vrb: placare, pracare Definition pònnere sa placa, unu pígiu de àteru materiale in pitzu coment'e una forra Synonyms e antonyms arrazolare, tarassiai Translations French plaquer English to plate Spanish chapar Italian placcare, impiallacciare German plattieren, furnieren.

plèniri, plènnere , vrb: prènere, preni, prènnere 1, prenni, prènniri Definition betare o pònnere calecuna cosa in istrégiu fintzes a candho no ndhe cabet àtera; fintzes pònnere o betare cosa apitzu coment'e imbrutandho, ocupandho logu; betare a corpus, papare a tzatzadura; foedhandho de terrenos, betare su sèmene de su laore in sa terra arada; in cobertantza, cumbínchere a calecunu de calecuna idea, giare informatziones solu de una genia po dhu cumbínchere de calecuna cosa e dhu tènnere in favore, su si crèdere meda, pigare sa mente, s'ànima / pps. prenu; ger. prenindhe Synonyms e antonyms acolumare, cènnere, impreni, pienare / satzai / semenai | ctr. abbuidai, illichidare Sentences apu prenu una marighedha de pruna ◊ so prenendhe abba a sa broca ◊ Pistirincu at prenu su sacu de perda ◊ si prenit sa domu de carramatzinas ◊ custa butíllia isbódia immoi dha prengu ◊ torra a prènnere sa tassa! ◊ sa pasta si podet prènere de saba o mele pro fàere custu druche ◊ sa domo si fit prenindhe de zente 2. tengu terras a pasci e terras po preni ◊ is messajus prenint, po su prus, fà e trigu 3. si prenint sa buca, de autonomia, ma no su ciorbedhu ◊ a fuedhus gei ti prenis: ma ses prenu de bentu! ◊ no mi prèngias sa menti de fumu! (L.Matta) Etymon srd. Translations French remplir, remplir jusqu'au bord English to fill Spanish llenar Italian riempire, colmare German füllen, anfüllen, auffüllen.

pletàre , vrb: pretai, pretare 1, pretari Definition èssere in pretu, andhare a cricare sa giustítzia; istare a briga, a murrúngiu pretendhendho calecuna cosa / pretare su dortu = pretèndiri de tènniri arrexoni chentza ndi tènniri Synonyms e antonyms certai, curiai, liticare Sentences chie pretat, unu restat in camixa, s'àteru nudu ◊ cussus funt pretendi po is bènis de su babbu 2. su maridu fit pretendhe cun sa muzere ◊ semus sididos in sas funtanas pretendhe s'abba parimus ranas (P.Mereu)◊ cussu est pretendhe a li pagare su muru innanti de bi atacare muru sos de costazu ◊ custa cosa si la sunt pretendhe in medas: totu la cherent! Etymon srd. Translations French se disputer, plaider English to quarrel Spanish litigar, pelear Italian èssere in lite, litigare, contèndere German mit jdm. in Streit geraten, streiten.

poderàe, poderàere, poderài, poderàre , vrb: apoderai*, poterare Definition pigare, aferrare cun is manos una cosa, prus che àteru po dh'agguantare firma, ma si narat fintzes in su sensu de tènnere sa fortza o passiéntzia de portare unu pesu (nau fintzes de cosa, de unu materiale po sa fortilesa chi tenet) o un'istrobbu, de padire una dificurtade, in su sensu de badrare, amparare Synonyms e antonyms abbabiai, afoderare, afuncenare, agguantai, ammantènnere, apompiai, leare, rèzere / guardai / durai Idioms csn: poderaisí, poderàresi de fàghere una cosa = muntenneresindhe, lassare istare de la fàghere, agguantare o istaresindhe chentza la fàghere; poderai una promissa = muntènnere sa promissa, fàghere su chi si est impromissu Sentences podera frimma s'iscala! ◊ podera custus coranta sodhus e bai luegu a ci dhus portai! ◊ poderai is bratzus, agiudaimí a dhu bistí! ◊ cantu ca no mi donat fidàntzia, poderissí is sigarrus e adiosu! ◊ is féminas a gropas de cuadhu fiant poderadas a istrintu a su maridu 2. su chi contat est su gradinu aba si tenit is peis: cussu est su chi depit poderai! ◊ poderat fatiga veti una pariga de oras ◊ chini at a poderai finas a s'úrtimu, Deus dh'at a salvai 3. no mi l'apo pótidu poderare e bi l'apo nadu! ◊ si poderat, circat de no biri is cosas chi portat ananti de is ogus ◊ no fait a si poderai, su cristianu! ◊ dèu sa promissa dha poderu! ◊ po no fai bregúngia mi ndi seu poderau de nci dha fuliai cussa cosa, ma no est bona! 4. Santu Basile bellu, poderamidhu sanu custu pipiu! Translations French tenir English to hold Spanish sujetar, soportar Italian tenére German halten.

podhoràre , vrb Definition bogare suore, podhore, nau de sa carena, de sa pedhe Synonyms e antonyms impodhorare, inciorai, suderare Etymon srd. Translations French transpirer English to sweat Spanish transpirar Italian traspirare German schwitzen, ausbrechen, transpirieren.

poliàre , vrb Definition istare a póliu, a lamentu, a tzúnchios, fintzes pranghendho Synonyms e antonyms addoddoae, piugnare, tziunzare Etymon srd. Translations French pleurnicher English to whine Spanish lloriquear, gimotear Italian piagnucolare German wimmern, jammern, weinen.

poltantàre , vrb: aportantai, portantare Definition fàere andhare su cuadhu a portante Sentences su cadhu de babbai poltantat Etymon srd. Translations French faire prendre l'amble English to amble Spanish marchar en paso de ambladura, portante Italian dare l'àmbio German den Paßgang geben.

poltàre , vrb: portai, portare, potai Definition giúghere o ingòllere de unu logu o tretu a un'àteru, siat istesiandho e siat acortzindho; giúghere in pitzu, acanta; rfl. nau de gente, àere relatzione, traténtzia cun ccn. Synonyms e antonyms batire, bature / leai, zúchere Idioms csn: portai a ispàssiu = leare, zúghere carchi cosa pro passare ora, divertimentu e gai; portai a tragu = leare trazendhe; portai a domu = batire intrada, balanzu Sentences porta a innòi cussa cosa ca est sa mia! ◊ cun Gemilianu eus detzídiu de ti nci portai o a domu sua o a domu mia, ca a solu no podis abarrai ◊ su pastori at portau su tallu a monti 2. si portu su dinai gei ti dha còmporu ◊ su dotori at arracumandau de dhas portai sempri in busciaca custas píndulas ◊ portat idea de fai is cosas comenti si depit ◊ cussa po frigociai portat tiaus!…◊ fiat tropu s'arrennegu chi portàt in corpus ◊ portat una manu longa longa 3. s'àcua de su mari portat sa sai ◊ in Sardigna dhoi at arrocas chi portant òru 4. cun cussu si portaus bèni meda e is cosas mi dhas narat ◊ nosu si portaus bèni cun totus, in bidha Etymon itl. Translations French porter, avoir English to bring, to have Spanish llevar, traer, llevar Italian portare, avére con sé, contenére German bringen, tragen, mitnehmen.

pompiài, pompiàre, pompiàri , vrb: apompiai*, pumpiai Definition tènnere sa capacidade de agguantare, de fàere un'isfortzu; castiare, furriare is ogos a ccn. parte o cosa po dha bíere / pompiare a unu a malu cabadhu = coment'e pigandhodhu a disprétziu Synonyms e antonyms abbabiai, agguantai, apoderae, rèzere / abbadiai, allutzare, annotare, cadebai, castiai, mirai Sentences su tzàpulu pigau a su bestiri nou no púmpiat cun su béciu 2. no si l'aiat mai pompiatu in cara ◊ pómpia chie b'at! ◊ su mere cada tantu andhabat a pompiare su fàchere de sos teracos ◊ sas féminas ant piachere de si lu pompiare ca est unu bell'ómine ◊ est andandu a pompiari ite bobbois dhue at in su cambu de cudha mata Translations French soutenir English to bear Spanish resistir, aguantar Italian règgere, sostenére German halten, tragen.

pòniri, pònnede, pònnere, pònni, pònniri , vrb Definition lassare apostadamente in calecunu logu una cosa chi si portat in manos o chi faet a pigare, rfl. firmare, arreare in calecunu logu o tretu, in pitzu de àtera cosa; giare cosa a ccn. po un'iscopu; nau de unu trastu, bestimentu, dinare, tempus, impreare, fintzes ispaciare, pèrdere, ispèndhere, arriscare po iscummissa giogandho; naschire e crèschere a solu, nau de is erbas e matas chi faent chentza dhas semenare o prantare apostadamente, ma fintzes própriu semenare, prantare; foedhandho de animales, parare, pesare, contivigiare po chi crescant e getzant frutu; foedhandho de persona in cantu camminat, andhare, essire, lòmpere a ccn. logu (cun s’avb. che e pron. de 3ˆ p. genéricu dha)/ in poesia, inf. ponne; ger. ponendi, ponzendhe, ponindhe; ind. pres. 1ˆ p. sing. pòngiu, ponzo; cong. pres. 1ˆ p. sing.pòngia-ponza, 2ˆ p. sing. pòngias, 3ˆ p. sing. ponzat Synonyms e antonyms acollocare, aparai, arremai 1, dare, firmai, imbàtere, lòmpere, míntere, pòndhere / crèschere, semenai, piantare / aparagonare | ctr. bocare, leai, picare Idioms csn: pònnere chi… = fàghere un'ipótesi, supònnere; èssere postu de… = èssere destinu chi…, dipèndhere de sa sorte; pònneresi a… (vrb. inf.) = fàghere…, comintzare a fàghere (su chi narat custu vrb. inf.: pònneresi a caminare, a chircare, a ríere, ponnirisí a fuedhai, a fai, a castiai, e gai); pònnere aficu, cabu, imprastu a carchi cosa = isperai in ccn. cosa, andai avatu de una cosa po dha tènniri o po dha fai a doveri; pònnere in bula (nadu de cosas de manigare) = arrèsciri in su gúturu, èssiri malu a ingúrtiri; pònnere in s'istògomo (nau de cosas de papai) = digidiri cun dificurtadi, intèndiri su papai a pesu me in s'istògumu; pònnere sidi = fai bènniri bisóngiu de bufai, fai sidi; ponner boghes = tzerriai agiutóriu; ponner boghe = ghetai boxi, tzerriai su nòmini a ccn. me is domus, in logu aundi no s'iscít chi dhoi est su meri; pònnere sos canes ifatu a unu = betàreli o aunzàreli sos canes; pònniri in pei una cosa = cuncordare o fàghere una cosa; pònnere in pè a ccn. pro carchi cosa = circai s'agiudu, s'interessamentu de unu po ccn. chistioni; pònniri timoria a unu, pònnere pore = fàgherelu timire; pònnere abbitúdine = pigai (o fai pigai) s'abbitúdini, avesai, avesaisí; pònniri passus, ponnirisí in caminu = fàghere carchi tretu, comintzare a andhare; pònnere dolore = fai bènniri dolori; pònnere oriolu, pidinu = fai stai in pensamentu; pònnere ifatu, pònniri avatu de o a ccn.= andai avatu, pònniri menti, ascurtai a ccn., fintzas cúrriri avatu po iscúdiri o fai mali; pònnere apare cun… = aparagonare, fintzas betare a méschiu totu paris; pònniri una cosa cun un'àtera = cussideràrelas de su matessi valore; pònnere, pònniri a c. = callai a ciorbedhu, currèzeresi, essire zudissiosu, insabiai, cussentire; pònniri a brenti (nau de genti) = fàgheresi a brente manna; pònnere lardu (nau de animali, de genti) = ingrassai meda; pònnere peta (nau de animali) = crèschere meda, impurpire; pònnere unu númene = dare, detzidire unu númene pro ccn.; pònniri cantzoni = iscríere, imbentare una cantone pro ccn. o carchi cosa; pònneresi in mesu, imbia, in pinna = ponnirisí intremesu de duus o de duas cosas, ponnirisí ananti, fai ccn. cosa po fai abarrai in paxi genti certendi o a iscórriu, donai istrobbu e no lassai fai ccn. cosa; pònnere cosa in mesu = (fintzas) pònniri cosa aundi podit fai istrobbu; pònnere cosa a ccn. a fàghere (cómpitu, lessione, àteru) = dare cosa a fàghere; pònneresi mere (in o de carchi cosa) = impobidhaisindi, cunsideraisí meri; pònnere una cosa (es. bestimenta) a campu, a triballare = pigaidha po andai a campu, po trabballai; pònnere unu tantu a ccn. cosa, pònniri a stimu = betare unu prétziu, nàrrere cantu est, cantu pesat; pònniri pei in ccn. logu = intrare; pònneresi una cosa a coro = pigaisí ispédhiu mannu, dispraxeri meda; pònnere fragu = lassai o apicigai fragu, fai bessí cun fragu àtera cosa puru; pònnere bestimenta = bestirisí; pònnere a notu una cosa = fai a manera de dh'arregordai bèni; pònnere in líbberu = iscriri me in líbburu; pònnere manu a unu, a carchi cosa = ghetai manu, farrancas a ccn. po dhu iscudi, a ccn. cosa po dha fai; pònnere in sarbu = portai a logu o a tretu de èssiri foras de perígulu; pònnere lussu = comporai o bistiri cosas de valori meda; pònnere su tempus = nàrriri ita tempus fait; pònnere raighinas = ghetai o bogai arréxinis, barbas (nau de matas), no si ndi andai prus (nau de genti); pònniri asuta a ccn. = aprofitaresindhe, irfrutuàrelu, leàreli sa liertade; ponnirisí, pònniri una cosa in puntu = ammanitzare, assentare o remonire bene; pònnere in pregiudíssiu = pònnere in arriscos, in perígulu de àere dannu, de àere male; pònnere una chistione in ómines = fàghere a ómines, in d-unu pretu o diferéssia, fagher detzidire a ómines sàbios e capatzos chi no siant de una parte e ne de s'àtera; pònneresi sa cara chi… = nàrriri a faci manna chi…, pònneresi su botu, bogai faci a nàrriri ca… Sentences at postu una lítera in su cascionedhu ◊ su puzone si ponet in sas àrbures, in terra ◊ su seisei bolendhe istat a su pone pone ◊ s'abe si ponet in sos fiores chirchendhe mele ◊ Cíciu si ponit arrimau acanta a su lacu de s'acuasanta ◊ si at postu s'aràdiu in màchina, sa televisione in domo ◊ si benis a Sos Màrtires de Fonne as a istare inue ti apo a ponne! (Maloccu)◊ su mànigu si ponet in sos piatos in sa mesa ◊ su motore elétricu andhat si li pones sa currente ◊ at postu fogu a sa malesa ◊ pone cue cussa cosa ca no est tua! ◊ su pirastu cherfu ponet in bula ◊ cun coro impiberidu curret e faghet pònnere su maridu 2. bi apo postu una paja de iscarpas chirchendhe su dépidu a isse! ◊ pro sa festa cantu ponides? ◊ bois ponís su binu, nois su pane e su casu ◊ pro fàghere sa domo bi at postu ispesa manna ◊ cantu bi ponimus pro che assuprire a inie? ◊ cantu bi pones chi est comente naro deo? ◊ Fulanu, faghindhe cussu triballu, bi at postu sa vida ◊ seghendhe pedra bi at postu unu pódhighe: bi che lu ant tentu in mesu duas pedras mannas 3. in cussu logu bi ponet frenugu, in cudhu murta ◊ cuss'erba ponet in su solianu ◊ in su petzu chi ponzo trigu, ista seguru chi trigu bi ponet! ◊ in s'ortu ponimus basolu, moriscu, patata, birduras ◊ ponimus un'iscra a fae 4. si at postu pudhas e cunillos in su possessu 5. a nce pònnere in marina e in màrgine a pè ince boliat coràgiu ◊ imbucheit a cadhu e che la ponzeit in su tanchitu ◊ pro tirare in leva che l'at posta in Castedhu ◊ a che la pònnere in s'América bi cheret unu sensale! 6. a pònnere a tie cun a mie est a pònnere s'atarzu cun su ferru ◊ cussas sorres sunt diferentes meda: est a pònnere sa die cun su note! ◊ a pònnere a mie cun tegus est a pònnere a Roma cun Romana! 7. at postu boghes e bi at curtu zente, sinono l'aiant àpidu mortu ◊ "Eremitanu" si dh'iat postu Bobbore ◊ issu cras in custa domu si nci ponit meri (A.Garau)◊ ite tempus at postu sa televisione? ◊ innòi no nci ponit prus pei, cussu! ◊ bois ponni cussa bingixedha cun custa domu?! ◊ s'Istadu italianu est un'Istadu postu in pei prus de unu séculu fait (I.Ortu)◊ su babbu dh'at postu a castiai sa bíngia ◊ cussa criadura fit posta de mòrrere: ant fatu, ant fatu, e totu est istadu nudha! ◊ su pitzinnu no istudiaiat sas poesias chi li poniat su mastru ◊ si pones fatu a sos machines suos za ndhe bogas su cabbale!…◊ pone chi no siat gai comente pessas tue… ti agatas furcadu! ◊ no ti ponzas in pinna ca no bido nudha! ◊ cudhos duos si poniant sa cara chi non deviant pacare ◊ tene fide: as a bídere chi su pisedhu ponet a conca! Etymon ltn. ponere Translations French mettre, poser, installer, allouer, donner English to put (in), to assign, to put down Spanish poner, deponer, asignar Italian méttere, pórre, depórre, posare, installare, assegnare German stellen, legen, ablegen, setzen, tragen (Kleidungen), geben (Geld), einsetzen, installieren, anweisen, erteilen, zuteilen.

pordiài , vrb: apudrigare, prodicare, prudiae, prudicare, prudigare, pudrigare, purdiai, purdigare, putriare, putricare Definition nau de totu su chi est vegetale o animale (materiale orgànicu), guastare, pudèsciri, andhare male coment'e cosa morta chi martzit, s'isfaet e pudeschet, fragat; in cobertantza, currúmpere, essire malos Synonyms e antonyms abburdèschere, allacare 1, frazicare, imprudiare, pudrire Sentences za ch'esso, za ch'esso, dae galera: no mi apo a prudicare in intro! ◊ sa frúture si arribbaiat chena si pudrigare finas a su beranu ◊ sa denti est purdiendisí ◊ pudrigada in prexone dha biant! 2. aiant bistu lavras ozosas, dentes gróghinas, ànimas prudigàs e una birgonza manna chi los punghiat in su coro (G.Brocca) Etymon ltn. putricare Translations French pourrir English to putrefy Spanish pudrir Italian putrefare German verwesen, faulen, verderben.