Abbreviations Legenda | Symbols Legend

bufonài , vrb: bufonare Definition pigare a unu a errisu, a brullas, a cullonu, a bregúngia, a befa Synonyms e antonyms abbefiare, befai, brugliare, ciascare, collonare Sentences ti ses bufonadu de tanta zente, tue! ◊ a bufonare cun su fogu est comente a si chircare sa morte ◊ bos ndhe sezis bufonendhe, de isse ◊ peri su babbu at bufonau a su fizu prus mannu ca fit galu a códias a si cojubare Etymon itl. buffonare Translations French bouffonner, plaisanter English to play the fool, to laugh at Spanish vacilar Italian burlare, buffoneggiare German verspotten, Possen reißen.

bufutzàre , vrb Definition bufare, alligrare a binu (o àteru deasi) Synonyms e antonyms acirrai, aciumai, bíbere, bufae, bufetare, bumbare Sentences est allegru che pítzalu ca at bufutzadu (G.Ruju)◊ sos seros los ispiliat cun cuss'angazu de su compare bufutzendhe e riendhe a sa maconatza Etymon srd. Translations French boire English to sip Spanish beber Italian bevicchiare German saufen.

bugiardàre , vrb Definition trebballare calecuna cosa a iscrapedhu po dhi giare una bisura Synonyms e antonyms aggarbai Sentences est bugiardendhe sa zente essendhe bia Translations French modeler, sculpter English to mould, to sculpt Spanish moldear, esculpir Italian modellare, scolpire German modellieren, behauen.

bugliàre , vrb: (bu-gli-a-re) buliare Definition murigare o mòvere a forte, pònnere a tréulu; bogare a fora Synonyms e antonyms abbolojare, abborotai, abbuligiai 1, istriulare, sciumbullai / bulliare Sentences su muntone de su trigu in s'azola si bugliaiat cun triutos pro lu bentulare ◊ nois buliamos s'abba de sas funtanas cun càlamos de ruo ◊ s'abba de su riu est buliada ◊ cantas renas bei at in sa marina, dólimas ti si potant buliare! (Cucca)◊ su bentu sighit a buliare donzi cosa ◊ s'impeleu mi búliat su sàmbene 2. nois buliamis sas ciàciaras a rios Translations French bouleverser English to upset Spanish revolver Italian sconvòlgere German erschüttern, durcheinenderbringen.

bugliàre 1 , vrb: (bu-glia-re) buliai Definition fàere o nàrrere brullas / búglia bugliendhe = pariat ca no fiat berus e fiat berus etotu Synonyms e antonyms brugliare, bufonai, buglitare, chestiare, ischeltiare Sentences cun su binu candho est bonu no cheret chi si bi búgliet, ca poi chi si che ingúgliet si búgliat de su padronu! (Piras)◊ intrat búglia bugliendhe e s'imbreagat Surnames and Proverbs prb: búglia búglia si narat sa veridade Etymon srd. Translations French plaisanter English to joke Spanish bromear Italian scherzare German scherzen.

bullài , vrb: bullare Definition pònnere su bullu, su timbru a unu paperi, marcare is misuras a manera chi s'iscat chi funt giustas e singialent bene is cantidades; fintzes imbrutare, pònnere singiale a pistadura Synonyms e antonyms marcare, punciai Sentences misura e pesu funt duas cosas e dogna tanti tocant bulladas (Urru)◊ nd'est beniu cun d-unu metru sentza de bullai! 2. si daes sa peràula e no la muntenes ses bulladu, mih! 3. sas mudandhas sunt bullatas (G.Cabras) Etymon itl. Translations French timbrer, marquer English to stamp Spanish sellar, timbrar Italian bollare German stempeln, abstempeln.

bulliàre , vrb Definition bogare a fora, essire o fuliare atesu cun fortza, de botu Synonyms e antonyms betae, botulare, foliai, frundhire, ilbulliare, irbentulai, iscavulai, salliai, iscelliare, scabiossai Sentences cussos che cherent bulliados fora, ca sunt malos a pagare! ◊ ti ndhe búllio sas dentes a iscantarzada! ◊ sa màchina chi l'at rugadu che l'at bulliadu atesu ◊ si li leghet in sa cara sa bramosia chi l'est bulliandhe dae s'ànima ◊ apo postu su late a còghere, mi ch’est bulliadu e che at mortu fintzas su fogu Etymon srd. Translations French flanquer English to hurl Spanish arrojar Italian scaraventare German schleudern.

bullíre , vrb: pullire Definition nau de is matas, bogare pigiones, cambos noos; nau de un'iferta, brotare, bogare, isparare Synonyms e antonyms brionire, briorare, broculare, brotai Sentences as a bullire dae raighinas, ma sunt sempre fruedhas pirastrinas! (Cubeddu) Translations French prendre sa source English to spring up Spanish brotar Italian pullulare German hervorsprießen.

bumbugliàre , vrb Definition sa moida chi faet s'abba, coment'e budhindho, candho calat a meda in is errios Synonyms e antonyms bumbullonare, gurgulliare Sentences su bumbugliare de trainos e rios, in iscóglios sos búrulos marinos ◊ s'abba bumbúgliat falendhe in sos rios Etymon srd. Translations French bouillonner, gargouiller English to gurgle Spanish gorgotear Italian gorgogliare German gurgeln.

bumbuliscàre , vrb Definition fàere su gurgulisci, sa crocoladura in su gúturu, genia de samunóngiu chi si faet poderandho abba o meighina in su gúturu serrau e faendho essire pagu pagu de ària Synonyms e antonyms gargarizai Translations French se gargariser English to gargle Spanish gargarizar Italian gargarizzare German gurgeln.

bundhàre , vrb: abbundai* Definition giare, produire, bogare a meda, nau mescamente de funtanas, de terras e àteru Synonyms e antonyms abbenai, abbundiri, rebbucare 1 | ctr. mancai 1 Sentences asciuta su sucutu de cussos ojos chi sunt bundhendhe làgrimas! ◊ bundhat sa vida in noa gioventura, bundhet sa terra frutos e laores! ◊ frisca continu ti bundhet sa vena de maju bellu in lughe e armonia (P.Casu)◊ sa funtana de Luitu sichit a bundhare ◊ in beranu s'erba bundhat ◊ custa est terra chi bundhat Translations French abonder English to produce plenty of Spanish abundar Italian produrre mólto, in abbondanza German viel hervorbringen.

burrusciàre , vrb: abburrusciare Definition consumare sa cosa, mescamente chentza bisóngiu, a tropu, perdendhodha Synonyms e antonyms aperdimentare, distrúere, irbaire, isburrusciare, ispazetare, ispèldere, istravuciare, sparafiai Translations French gaspiller English to squander Spanish despilfarrar, derrochar, dilapidar Italian scialacquare German vergeuden.

busàre , vrb Definition girare, furriare, mòvere coment'e a molinadura; trebballare a busa Synonyms e antonyms businare, busitare, girai, musinare 1 Sentences busare sa marrocula ◊ su marroculone fit un'ispetàculu a lu bider busendhe intro de s'apusentu ◊ ballendhe, comare busat che sedatu in sedatajola! 2. pustis isparitzadu, si poniat sas otzeras e si seiat in s'oru de sa ziminera a busare Etymon srd. Translations French voltiger English to twirl, to roll Spanish revolotear Italian volteggiare, ruzzolare German kreisen, rollen.

bustàre , vrb: ustare Definition fàere bustu, papare a mesudie Synonyms e antonyms gustai*, merendhare, pràndhere Sentences andhade a missa, chi a su bustare già bi penso deo! ◊ est tochendhe mesudie e sa zente ghirat a bustare ◊ su mesudie falamus a domo a bustare Translations French déjeuner English to dinner Spanish almorzar, comer Italian pranzare German zu Mittag essen.

busudhàre , vrb Definition nàrrere o foedhare de calecuna cosa pentzandho in su malu Synonyms e antonyms assumbrire, malissare, sudhare Sentences sa cosa est picandhe prétziu: sa zente est busudhandhe chi sa neche est de su dòllaru ◊ sa zente busudhat chi cussa súrbile s'est aposentada in su palatu de dommo cumonale ◊ sos carabbineris li sunt compudandhe su locu e sa zente est busudhandhe contu de ricatos Etymon srd. Translations French soupçonner, douter English to suspect Spanish sospechar Italian sospettare German verdächtigen.

butàre , vrb Definition torrare de s'istògomo sa cosa chi unu at papau; sartare, essire fora; foedhare male de ccn. / b. sàmbene = fai sacrifícius mannus, ispudai sànguini Synonyms e antonyms arrevesciai, bòmbere, bombitai, caciae, rebessare / afolfigare Sentences su frailarzu paret unu moro che chi s'inferru ndhe l'apat butadu (P.Casu)◊ est giustu chi s'inferru butet in sinu tou fàmine e peste (P.Mossa) 2. mi ant tochedhau sa zanna: mi nche butat su coro… no est cosa de bonu! ◊ un'istrepitzu paret chi mi che butet su coro, ma est solu unu lèpore chi mi colat in daennantis ◊ ti ch'est butandhe su dinare dae uricras! 3. s'ala chi li pistidhat no cumprendhet e butat subra de chie no l'ofendhet ◊ sa buca la zughet che vulcanu butendhe de continu fogu allutu (D.Ena) Etymon itl. buttare Translations French rejeter, vomir, rendre, médire, dire du mal English to throw up, to speak badly Spanish vomitar Italian rigettare, sparlare German brechen, schlecht reden (über+Akk.).

butoníre , vrb Definition foedhandho de matas, bogare, ammadurare butones Synonyms e antonyms abbuturare, aguxai, aportzedhare, indroghie, ocire, sbutonai Sentences in martu sas àrbures sunt totu butonindhe ca sunt apunta a isparare ◊ custos fiores sunt totu butonindhe pro fiorire ◊ sas olias butonint pro fàghere su fiore Etymon srd. Translations French pousser des bourgeons, bourgeonner English to bud Spanish brotar, acogollar Italian gemmare German knospen.

butulài, butulàre , vrb Definition fuliare a fora Synonyms e antonyms bessai, birare, bocare, gessai, revessare Sentences su bi ndhe pònnere de avassu, totu ndhe butulaiat ◊ butulaincedhu a foras, su piciocu! ◊ medas pensant chi po nci butulai sa miséria de domu dhus agiudit su ischèsciri sa limba sarda! Etymon srd. Translations French déborder English to overflow Spanish rebosar Italian traboccare, stravasare German überlaufen, umgießen.

cabadhàre 1 , vrb Definition cicire o andhare a cuadhu Synonyms e antonyms cabadhicare, cadhighinare, incosciai Sentences cabadhaiant in chelu serenu, binchidores de sa morte Translations French monter à cheval English to ride Spanish cabalgar Italian cavalcare German reiten.

cabài , vrb: calai, calare, calari, callai 1 Definition andhare de unu logu o de unu tretu artu a unu in bàsciu; menguare de calecuna cosa, bènnere mancu, andhare istorra istorra (fintzes nau de sa salude); orrúere coment'e perdendho is fortzas po sonnu o istrachia; nau cun arrennegu, istare, asseliare in d-unu logu; nau de su tempus, bènnere, arresurtare Synonyms e antonyms abasciai, abbaltare, achirrare, conai, falare, ingullire, menguai, rúere | ctr. alciare, ampiai, pigai 1 Idioms csn: cabai ogu = tancare ogru, drommire; cabai in sonnu = rúere de su sonnu, bènnere su sonnu; calai su prantu = essire sas làgrimas, prànghere; calaisí a unu = imbrenugàresi, betàresi a unu pro li pedire cosa; calai sa chighirista a unu = irmurrare, fàghere abbassiare sas pretesas de unu; calai de prétziu = imbaratire; calaisincedha = ingullíreche, crere una cosa; calai in benas = piàghere meda (de una cosa); arriu, frúmini calau = riu essidu, bogadu, prenu prenu de abba de comente at próidu meda; calai su pei a ccn. cosa = pònnere su pè subra de ccn. cosa, fintzas istrecai; callabecalla sole = candho su sole si ch'est betendhe, intrendhe Sentences calandi a bàsciu, de ingunis, ca ndi arruis! ◊ no est cabau un'istídhiu de àcua! ◊ fata, cota e calandedha! ◊ ti ndi cabat sa boada a usu de unu cani arrabiau! ◊ chi nci dhu calint che perda in corropu! ◊ erriu chi calat no pudescit 2. mi est calara sa vista ◊ a mimi mi est calara sa pressioni ◊ Fulanu at fatu su cala cala fintzas chi si ch'est mortu 3. a s'iscurigadroxu mi plaxit a castiai sa dí chi calat ◊ su soli nc'est calau 4. caledi in domo, cantu chi ses semper caladu peri sos magasinos bufenne! 5. candu mi pigu arrennegu no arrennèsciu a nci cabai nudha! (A.Garau) 6. ndi dhi est calau su prantu ◊ dhi est calau su sonnu ◊ fatzu meigama: a su piciochedhu naradhu a no fai budrellu, ca ariseu no mi at lassau cabai ogu! ◊ abbellu abbellu dèu puru mi calu in sonnu 7. gei dhu bis s'annada lègia chi ndi est cabada! Surnames and Proverbs smb: Caladu Translations French descendre English to lower Spanish bajar Italian calare, scéndere German hinuntergehen.

«« Search again