abborticàre , vrb: abbortigare, abbortijare, abbortixare Definizione batire un’arremu, mescamente postu male chi no passat bene su sàmbene, de pàrrere coment’e totu puntu cun ortiga, o fintzes de no si dhu intèndhere coment’e chi siat sicau, de ortigu Sinonimi e contrari addormicare, addrommentire, aggurticiare, iformicare, immortigare, indoliminzare, intrementíre indormicare Frasi comente fia corcadu mi at abbortigadu su bratzu ◊ candho si pesabat fit totu abborticau e addozau e pro si cossolare bibiat una tassa de birra Etimo srd. Traduzioni Francese engourdir Inglese to benumb Spagnolo entorpecer Italiano intorpidire Tedesco gefühllos machen.

abbotinàre , vrb: abbutinae, abbutinare Definizione fàere a una befa catzigandho, betandho a terra, faendho dannu, imbrutandho o àteru (in sensu morale puru): dhu’est fintzes s'idea de pònnere tréulu, trumbullu, iscúdere, atripare / abbutinare su logu = distrúere, burdellare, imbrutare su logu Sinonimi e contrari abbadinare, acacigai, arroinare, bíncere, destrui, istraitzare / imbratare Frasi no mi lasso abbutinare s'oltu meu ◊ su colzu pensamentu ti abbutinat s'ànima e su corpus ◊ unu càmiu at abbutinadu a unu ◊ unu trimizone de pessamentos istrambos mi ant abbotinatu ◊ cussu ist abbituau a isperditziae e abbutinae sa cosa 2. eris sa turulia mi fit abbutinandhe sos pannos 3. custa fardeta mi l'istràvio, ca in su telarju falat su pilu e mi abbutinat ◊ est in cherta de si nche labare su ludru chi l'at abbutinau su lúmene ◊ mamma tua mi at totu abbutinau e aviliu Traduzioni Francese piétiner Inglese to trample on Spagnolo pisotear Italiano calpestare Tedesco zertreten.

abbotzichedhàre , vrb: abbotzighedhare Definizione fàere a ballotas, a bocighedhas Sinonimi e contrari abballinare, ammalfudhare, ammoroculare, ammorotzulare, ammurudhare, apadhotulare, arranedhare Etimo srd. Traduzioni Francese faire des boules Inglese to roll into a ball Spagnolo hacer pelotitas Italiano appallottolare Tedesco zur Kugel ballen.

abbovài, abbovàre , vrb Definizione fàere bovu, pigare po bovu a unu; meravigliare, lassare ispantasiaos, fintzes foedhare a s'afaiu chentza cabu e ne coa Sinonimi e contrari abbuvonare, coglionai, coluvronare, imbovai, imbusterai, improsae, ingannai, piocai, scafai, trampai / transire, trassicare Frasi furriotos cun arte, bellos pro abbovare zente menga! ◊ custa fémina dh'abbovant cun cosa fata ◊ de candu ti ses abbitendi cun cussus ti ses abbovau ◊ si bides cussa pianta ti ndhe abbovas! 2. Deus criesit logos e cosas pretziadas tantu chi ndhe abbovant su nostru pensamentu! (P.Serra)◊ deo ne seo abbarradu abbovadu Etimo srd. Traduzioni Francese faire l'idiot, prendre pour un idiot Inglese to mock Spagnolo abobar Italiano prèndere per scémo Tedesco taüschen, verdummen, erstaunen.

abbrabài , vrb: barbai Definizione pònnere barbas, arraighinas, tzeurras, cambos: si narat de sèmenes chi bogant sa tzéurra, naschindho Sinonimi e contrari abbarbigare, abbrossare, arrexinai, chimire, inceurrare, ingrilliri, tidhire Etimo srd. Traduzioni Francese prendre racine, s'enraciner Inglese to root Spagnolo echar raíces, arraigar Italiano radicare Tedesco Wurzel schlagen.

abbrabugliài , vrb: abbreboliare, abbrebugliai, abbrebulai, abbrebullai, abbrobogliai, abbrubuliai, abrebuliai, abrobolliai, barbugliai Definizione su foedhare de unu chi no est bene ischidau, cumenciare a foedhare (nau de is pipiedhos), murrungiare chentza chi si cumprendhat bene ite est naendho, unu Sinonimi e contrari barbatare 1, brocoai, imprabastulare, morrugnare Frasi at abbrebulau calincuna cosa a truncu de língua ◊ abrebuliada chene si cumprèndiri su chi naràt ◊ iat abertu su breviàriu abbrebullendu chini iscít eita ◊ s'ómini si ndi est andau abbrubuliendu ◊ Sissi! - iat abbrubuliau s'ómini ◊ est totu abbreboliandho, inchietu ca ant serrau s'abba Etimo srd. Traduzioni Francese bougonner Inglese to mumble Spagnolo farfullar Italiano borbottare Tedesco brummen.

abbradinàre , vrb Definizione fàere su logu totu a unu bràdinu, a lurtzina, isciúndhere totu a meda, betandho o perdendho abba a tropu Sinonimi e contrari ifúndhere Etimo srd. Traduzioni Francese envaser Inglese to swamp Spagnolo empantanar Italiano impantanare Tedesco in einen Sumpf verwandeln.

abbramíre, abbramíri , vrb: abbremiri Definizione disigiare, bòllere cun gana o volontade manna, forte Sinonimi e contrari abbramai, desizare Etimo srd. Traduzioni Francese convoiter, désirer ardemment Inglese to long for Spagnolo codiciar Italiano bramare Tedesco herbeisehnen.

abbrancài, abbrancàre, abbrancàri , vrb Definizione aferrare e mantènnere cun fortza; arrapiare, furare Sinonimi e contrari acafai, afarcai, afarrancae, aferrai, aggafai, aggarrai, agguantai, barrancai, carrabbusai; arrapare 2, furai Frasi si abbrancat a su truncu che sa edra ◊ dh'iant abbrancau e fatu dh'iant mòrrede atzogau ◊ si narat cosa dh'abbrancu! 2. no est piús domo mea, ma àrvule ruta inuve totus colant e abbrancant (G.Chironi)◊ su capedhu mi ndi dh'at abbrancau cussu piciocu! Etimo srd. Traduzioni Francese saisir Inglese to grip Spagnolo agarrar Italiano abbrancare, aggrapparsi Tedesco mit den Krallen packen, sich festhalten.

abbranchiàre , vrb Definizione fàere aungadas, iscarràfios cun is ungas, cun is farrancas Sinonimi e contrari afranchiare, afranciare, arrancare, arranculare, farrascare, iscalaviare, scarrafiai Frasi ant comintzatu a bídere tzente chin sa cara ghetata e chin carchi bullone in conca e sas manos abbranchiatas (G.Albergoni) Etimo srd. Traduzioni Francese griffer Inglese to scratch Spagnolo arañar Italiano graffiare Tedesco kratzen.

abbratzetàre , vrb Definizione pigare a s'abbratzeta Etimo srd. Traduzioni Francese prendre bras dessus, bras dessous Inglese to be arm in arm with s.o. Spagnolo cogerse del brazo Italiano prèndere sótto bràccio Tedesco sich einhängen.

abbreggulàre , vrb: abbrengulare Definizione pigare cun abbréngulu Sinonimi e contrari ciogare, giochitare, imbalai, imballacai, ingiogaciai Frasi tzertos ti benint cun dultze carignu, si abbréngulant cun tegus e s'ispassant, però posca as a bídere chi ti lassant! Traduzioni Francese amuser Inglese to amuse Spagnolo entretener Italiano trastullare Tedesco unterhalten.

abbrentài , vrb rfl Definizione atrotogiare coment'e bogandho sa bentre, comente faet su linnàmene friscu Sinonimi e contrari abbajonare, allachedhare, atrotiai | ctr. istirare Terminologia scientifica fst Etimo srd. Traduzioni Francese plier Inglese to bend Spagnolo alabearse, combarse Italiano piegarsi, incurvarsi Tedesco sich biegen.

abbrentosicàre , vrb Definizione papare a meda, fàere una papada manna, fàere sa bente che a unu brentósicu; arribbiri, prènnere sa bentre Sinonimi e contrari abbentrare, abberchedhare, abbidhiai, abbrentusinare, abbudagare, abbuselcare, abbuzare, afraschedhare, atatamacare, imbrentai, sgagliubbai 2. so colau a butecaria a pedire purgativos pro su cabadhu, ca s'est abbrentosicau Etimo srd. Traduzioni Francese faire un plat Inglese to gut Spagnolo atiborrarse, tragar Italiano spanciare Tedesco sich vollessen.

abbrèschere , vrb: arbesce, arbèscere, arbèschede, abrèschere, arbesci, albèschere, arbèschere, arbèssere, alvèschere, arvèschere, arvèssere, avèschere 1, avrèschere, avrèssere Definizione cumenciare a fàere lughe, a fàere die; naschire de ccn. cosa / arveschendhe a… = intro de note ma a parte de pudhiles de sa die noa Sinonimi e contrari albeschire, alburiai, grinare, illuchèschere, illughintinare, intrabatzinare, ispalèschere, ispanescare, ispanigai, obbrèsciri / nàschere | ctr. iscorigai, murinai Frasi dai s'alvèschere a serentina istaiat filendhe ◊ est avreschendhe die ◊ chi cras ti avescat cudha die santa! ◊ a su cringone li arvesset die mala! ◊ semus arribbaos a campu sena arbèschere ◊ sa pubidha trabballat che un'ómini dae candho arbescet a candho iscurigat 2. prego pro chi avescat ateruna vida a fizos mios Etimo ltn. albescere Traduzioni Francese faire jour Inglese to dawn Spagnolo amanecer Italiano albeggiare Tedesco tagen, grauen.

abbrigài , vrb: abbrigare 1, abbrigari, arbigai, arvigai, avrigai, obrigai Definizione orrubiare su ferru in su fogu fintzes a candho essit modhe de dhu pòdere trebballare Sinonimi e contrari arrubiai, cardiare, cardigiai, incrabigai, ingrujare Frasi su sole in istade abbrigat fintzes is pedras ◊ arvigai unu ferru in su fogu ◊ s'arroca pariat chi dh'iat abbrigada su ferreri 2. ananti de unu trébini avrigau, cussu puru est de bonu coru! ◊ at fatu is istampus a su sulitu cun d-unu ferru arbigau Etimo srd. albicare Traduzioni Francese rendre brûlant, chauffer au rouge, à blanc Inglese to make red-hot, to incandesce Spagnolo calentar al rojo, encandecer Italiano arroventare Tedesco glühen machen.

abbrodhiàre , vrb rfl: abbrudhai, abbrudhare, abbrudhiare, aprudhare Definizione èssere o istare a murru bocau, pigaresidha, ofèndhere, su si dispràxere Sinonimi e contrari abbrufulai, abbuscinare, acasidhare, aconchedhare, amprudhiare, annicare, annozare, pirmare Frasi mama tua si abbródhiat si no lu càrculas, a frade tuo! ◊ mi abbrudhat abberu a bos fàghere apitare! Etimo spn. embrollarse Traduzioni Francese bouder Inglese to sulk Spagnolo enfurruñarse Italiano imbronciare Tedesco schmollen.

abbrofodhàre , vrb: abbrufodhare, abbrufudhai Definizione fàere a brofodhu, ufrare, su si ndhe pesare de sa pasta po s'aghedadura e fintzes de su late postu in su fogu, o àtera cosa puru Sinonimi e contrari abbimisonare, abbruvudhare, abbuscinare, agghimisonare, ammalfudhare, ufiare 2. lah, candu abbrufudhat s'àcua de is sitzigorrus, ispumadha! Etimo srd. Traduzioni Francese regonfler Inglese to swell (again) Spagnolo hincharse Italiano rigonfiare Tedesco schwellen.

abbrossàre , vrb Definizione bogare o fare pigionatzos, cambos noos Sinonimi e contrari abbrabai, chimire, frunzire 1, inceurrare, ingrilliri, tidhire, tzirriotire Etimo srd. Traduzioni Francese bourgeonner Inglese to germinate Spagnolo brotar Italiano germogliare Tedesco sprießen.

abbrovendhàe, abbrovendhàre, abbrovennàre , vrb: aproendhare, aproennare, aprovendhare, provendai Definizione giare o pònnere sa brovendha a is animales: in cobertantza si narat de gente puru in su sensu de giare cosa po ndh’àere calecunu acotzu o praxere Sinonimi e contrari addascare, aescai, afrongiai Frasi seo intrau a s'istadha pro abbrovendhare su cuadhu ◊ annada mala, abbrovendhandhe sa robba sero e menzanu! ◊ sos massajos in cussa funtana bi aproendhant sos boes Etimo srd. Traduzioni Francese affourager Inglese to forage Spagnolo dar forraje, subvencionar Italiano abbiadare, foraggiare Tedesco mit Hafer füttern.

«« Cerca di nuovo