coglionàda , nf Sinònimos e contràrios
coglionadura,
futida
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
duperie,
tromperie
Ingresu
swindle
Ispagnolu
estafa
Italianu
fregatura
Tedescu
Betrug.
coglionadòre, coglionadòri , agt, nm: collonadore, collunadori Definitzione chi o chie cullonat o ingannat Sinònimos e contràrios coglioneri, inganneri / cdh. cugliunadori Ètimu srd.
coglionadúra , nf Sinònimos e contràrios
coglionada,
coglionu
/
cdh. cugliunatura
Tradutziones
Frantzesu
connerie
Ingresu
piss-take
Ispagnolu
mofa
Italianu
coglionatura
Tedescu
Betrug.
coglionài, coglionàre , vrb: cogliunai,
colgiunai,
collonare,
collunai,
cugliunai,
cugliunare,
culiunai,
cullionare,
cullonare,
cullunai,
culunnai Definitzione
pigare a ingannu, a imbrógliu, giare a bíere o a crèdere una cosa po un'àtera, prus che àteru a brulla; prnl., befare de ccn.
Sinònimos e contràrios
abbovai,
colovrinare,
imbaucare,
imbelecare,
imbusterai,
improsae,
ingannai,
ingregai,
istusciare,
piocai,
scafai,
trampai,
transare
Frases
collonendhe mi ses o abberu mi ses nendhe?◊ cudhu lu mutiat, ma isse no bi rispondhiat ca ischiat chi fit a lu collonare ◊ de su disgratziau no ti ndi cugliunis! ◊ cantu cogliono a tie apa dannu! ◊ abarras cugliunau si creis a totu su chi ti narant!◊ oe mi at collonadu su sonnu: depia pesare a sas ses e mi ndhe so ischidadu a sas sete!
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
duper,
tromper
Ingresu
to piss out of s.o
Ispagnolu
mofar
Italianu
coglionare
Tedescu
betrügen.
cogliòne callòni
coglionèlla , nf Definitzione
cosa chi si narat o chi si faet a ccn. po erríere, a giogu
Sinònimos e contràrios
badalocu,
bischíglia,
brúglia,
brullaria,
ciacota,
ciasca,
cistu,
tzigota
/
cdh. cugliunella
Frases
sos cumpanzos mi naraiant gai pro coglionella
Tradutziones
Frantzesu
plaisanterie
Ingresu
joke
Ispagnolu
broma
Italianu
corbellatura,
burla,
schérzo
Tedescu
Spott,
Scherz.
coglionéri , agt Sinònimos e contràrios coglionadore, inganneri Ètimu srd.
cogliòni callòni
cogliónu , nm: collonu,
collunu Definitzione
cosa (fàula) chi si narat o chi si faet po pigare in giru, po fàere una brulla, ma fintzes ingannandho s'àteru po su malu / sa die de su collonu = prima die de abrile, candho si narant fàulas a brulla
Sinònimos e contràrios
coglionadura,
coglionella
/
cdh. cugliunu
/
ingannia,
trampa
Frases
ti portant a risu e coglionu ◊ no est abberu cussa cosa: ti lu tent àere nadu in collonu
2.
mi l'ant fata in collonu a mi fàghere frimmare cudhu pabilu, ca nachi fit una cosa e fit un'àtera, e deo chentza ndhe cumprèndhere!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
plaisanterie,
moquerie
Ingresu
mockery
Ispagnolu
broma,
mofa
Italianu
fregatura,
burla,
schérzo
Tedescu
Betrug,
Scherz.
coglíre , vrb: acoglire,
collire,
colliri,
cullire,
goglire Definitzione
aciapare o pigare cosa po dha pònnere, assentare o chistire totu a unu in istrégiu, o fintzes pigare o arrecire gente in calecunu apretu; foedhandho de cosas de imparare, tènnere o ischire a mente
Sinònimos e contràrios
acabarrare,
acabidae,
acasagiai,
ammuntonae,
arragolli,
aunire,
balanzare,
chistie,
frànghere,
imparai,
incungiai,
ingòllere,
remonire,
tòdhere
| ctr.
frundhire,
fuliare,
lassare,
bocare
Maneras de nàrrere
csn:
collire su tempus, s'ora, su logu, collire fritu, refriu, tússiu, una maladia; cullire a unu chi dimandhat fémina = chèrrere a unu a maridu; collire sas carrugas = frànghere sas ancas, sos pes; collire s'olia a mesapare, a tres una = a pratziri in duus (metadi a su meri de is matas e metadi a chini ndi dh'arregollit), o in tres (duas partis a su meri e una a chini dh'arregollit)
Frases
bidet su frutu maduru vicinu però no giompet mai a lu coglire (L.Ilieschi)◊ tziu Zubanne depiat andhare a collire uliba ◊ uv'est cogliu su dinare?
2.
est ammorandhe chin d-unu ma no l'ant galu culliu ◊ babbu s'ira la zuchet chin mecus, ca dia chèrrere cullire s'ammorau ◊ póveru fit, ma si l'ant collidu ◊ est preíderu iscontzu, ma nois nos lu coglimus, fiza mia! ◊ est fura a si collire sa cosa antzena! ◊ a issos lis aiant collitu sas istàntzias mentzus chi bi aiant ◊ a su ci apu cumpréndhiu, Doloreta est peri disposta a ti colliri
3.
sa fémina ndhe at collidu sos trastes istérridos ◊ sa robba neta cheret collida a su guardarobba
4.
si benit mancu su balanzu tuo, como collo fintzas deo in su cusinzu
5.
de sas voches chi at ghetatu s'at cullitu su bichinatu ◊ sos mazores de sa bidha si fint collitos pro picare una detzisione
6.
est de bona memória: si l'intendhet una borta ebbia, sa cantone, ndhe la collit totu
Ètimu
itl.
cògliere
Tradutziones
Frantzesu
ramasser,
recueillir
Ingresu
to receive,
to collect
Ispagnolu
recoger,
acoger
Italianu
raccògliere,
accògliere
Tedescu
auflesen,
aufnehmen.
cógliu , nm: colzu 1,
córgiu,
corju,
corzu,
croxu Definitzione
est prus che àteru sa pedhe de animales de petza manna (àinu, boe, cuadhu, e àteros) e po cussu grussa meda; si narat in cobertantza de sa pedhe de su cristianu puru, mescamente a disprétziu, o de calecunu bestimentu malu a manigiare samunandho de cantu est grussu
Sinònimos e contràrios
pedhe
/
còglia,
corgiolu,
iscortza,
scroxu
/
pidhoncu
Maneras de nàrrere
csn:
su croxu de sa mela, de s'àxina, croxu de àrburi, de pani, de nuxi, de méndula, de arenada, de coloru = sa corza; gherrare a corjos = a istrumpas
Frases
de sos corzos contzados, segundhu s'animale si faghent loros, sogas, traíglias, solas e àteru ◊ li lasso su colzu a si lu fàghere a botinos
2.
no podea abarrai in croxu de su feli chi tenea! ◊ ancu ti boghent su corzu, coromeu!…◊ lu felzeint a ue su colzu est piús duru ◊ timet a lu corpare, a su fizu, a bortas puru chi li guastet su corzu!…
3.
bogadichelu cussu corzu de tzacheta, ca ti la sàmuno!
Terminologia iscientìfica
crn
Ètimu
ltn.
coriu(m)
Tradutziones
Frantzesu
cuir,
peau
Ingresu
leather,
rind
Ispagnolu
cuero,
piel
Italianu
cuòio,
bùccia
Tedescu
Leder,
Schale.
cogliunài coglionàre
cògnaca , nf Definitzione una genia de abbardente Terminologia iscientìfica bfg.
cognólu cangiólu
cógnu , nm: cóngiu,
conzu Definitzione
istregighedhu de terra a pònnere abba o binu a bufare, a un'asa; istregighedhu, misura de mesu litru / min. congixedhu; pani de cóngiu = zenia de durche
Sinònimos e contràrios
congiali,
cungiou
Sambenados e Provèrbios
smb:
Congiu, Congeddu, Conzeddu
Terminologia iscientìfica
stz
Ètimu
ltn.
congius
Tradutziones
Frantzesu
cruche
Ingresu
terracotta tankard,
pitcher
Ispagnolu
jarra
Italianu
boccale di tèrra còtta,
orciòlo
Tedescu
Steinkrug,
Krüglein.
cogòcia cocòcia
cogóciu , nm Definitzione
su corgiolu grussu de s'ou
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
coque
Ingresu
egg shell
Ispagnolu
cascarón
Italianu
gùscio dell'uòvo
Tedescu
Eierschale.
cogodèdha , nf Definitzione cogodu piticu, pedrighedha tundha.
cogòdi , nm Definitzione
pisedhu o pisu de coloru, una genia de erba chi faet a cambu longu e bogat una teghighedha cun su granu
Sinònimos e contràrios
chérigu,
cugúdula,
pabantzolu,
pisedhu 1
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cogodi, Cogode
Terminologia iscientìfica
rba, Lathyrus aphaca
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
gesse aphaca
Ingresu
lathyrus aphaca (grass)
Ispagnolu
áfaca
Italianu
àfaca
Tedescu
Rankenplatterbse.
cogodía cagadía