Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

iscampiàre , vrb Definitzione andhare o essire a bíere, o fintzes po si giare a bíere (nau de s'aera, ispalatare, iscrarire); bíere de atesu / iscàmpia sa conca! = boga sa conca!, incàradi a bídere! Sinònimos e contràrios acarare, acerare, acherare, acontrare, acrarare, afacare, bídere, cumparire, essire, imbraconare, incarai, inciarare, ingiarare / ispalaciae Frases si est aperta sa zanna e tandho est iscampiada issa ◊ erisero est iscampiada un'ànima dolimorjosa a mi nàrrere de bènnere ◊ sas crocas iscàmpiant apenas cumintzat a pròghere ◊ su sole onzi tantu iscampiabat dae palas de sas nues ◊ ti torras a iscampiare e ti amus a dare sa risposta ◊ si s'aera s'iscàmpiat in bonu essimus 2. mai in sa vida si torret a iscampiare! ◊ mai s’iscàmpiet su triballu: como mi paso! ◊ las ant iscampiadas dae tesu, a issas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se montrer, apercevoir dans le lointain Ingresu to lean out, to perceive in the distance Ispagnolu asomarse, divisar Italianu affacciarsi, scòrgere da lontano Tedescu sich zeigen, erblicken.

iscamullàre , vrb Definitzione segare in tretu grussu naes bècias, pudandho Frases iscamullat bratos chi s'iberru at rucrau de su linnaresu Tradutziones Frantzesu écimer Ingresu to lop (off) Ispagnolu desmochar Italianu scamozzare Tedescu beschneiden.

iscamurràre , vrb Definitzione segare is naes de is matas de s'ingruxadura, a isconcadura Sinònimos e contràrios immutzudhare, irgruxae, irruigare, scabitzai Tradutziones Frantzesu étêter Ingresu to pollard Ispagnolu desmochar Italianu scapitozzare Tedescu kappen.

iscamurriàre , vrb Definitzione giare una briga Sinònimos e contràrios afrontai, agiostrare, atzuridare, cadojare, rumbicare, istidingiai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu réprimander Ingresu to reprimand Ispagnolu reprochar Italianu rampognare Tedescu Vorwürfe machen.

iscancarài, iscancaràre , vrb: scancarai Definitzione mòvere o iscravare is càncaros a un'apertura, bogare de is grofales, bogare de pare; iscabbúllere de calecuna cosa / iscancarata de risu = iscacagliada; iscancaraisí de mandai, donai cosa = smeraisí, isperrumàresi Sinònimos e contràrios iscancaredhare, iscancaritare, isconsiminzare, spulliciae / iscabbúllere 2. fit trabballante e netu de bíssios, ma su èssere aggarrau est maladia mala a iscancarare 3. a intèndhede su teu de una mamma po su fizu che iscàncarat s'ànima ◊ papo calecuna cosa tantu po che iscancarare su fàmene 4. cussus no si funt iscancaraus mai de mandai unu moi de trigu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire sortir des gonds Ingresu to unhinge Ispagnolu desquiciar, desgoznar Italianu scardinare Tedescu aus den Angeln heben.

iscandhulàre , vrb: iscandulai Definitzione giare o fàere iscandhalígiu Sinònimos e contràrios iscandalisai, iscandhulire, iscandhulizire Frases is fariseus si funt iscandulaus ascurtendi is fuedhus de Gesús ◊ iscandulendusí s'iat istraciau su bestimentu ◊ seu che lana in mesu de ferrus: de una parti cussa fémmina chi m'istat iscandulendi, de s'àtera fusteti chi mi at certau ◊ si fatzu cussu m'iscàndulant in totu sa bidha! ◊ naraiat cosas chi faghiant ispantare e iscandhulare, poniant in pispinzu sas cuscénscias Tradutziones Frantzesu scandaliser Ingresu to scandalize Ispagnolu escandalizar Italianu scandalizzare Tedescu skandalisieren.

iscaniài, iscaniàre , vrb Definitzione no àere làstima, fàere su cane, tratare male Sinònimos e contràrios incaniare Frases Deus no iscàniat mai is chi si cunfessant pecadoris Tradutziones Frantzesu être cruel Ingresu to be cruel Ispagnolu endurecerse, no tener corazón Italianu èsser crudèle, non aver compassióne Tedescu herzlos sein, mitleidlos.

iscansàe, iscansàre , vrb: iscansiare, iscantzai, iscasciare, iscassare, iscassiare, scantzai Definitzione cambiare camminu, pigare àtera istrada, intrare a unu logu passandho in su camminu o in s'orruga, tirare una cosa a una parte; trantzire a una parte, fintzes lassare una cosa; pèrdere su sentidu, ammachiare po ccn. cosa Sinònimos e contràrios cansai 1, ilmanchinare, irvertzare, stressiai / ammachiae, dischissiare, ischisciai 1, fatzellare, irbariare, vogliare Maneras de nàrrere csn: i. dae sedha = rúere dae cadhu; iscasciare a rídere = imbucare a ríere; iscasciare de una régula, de unu pretzetu, de una leze = iscassedhai, fartai Frases candho pioet, iscàscias trazendhe cantu agatas ◊ no iscantzu prus de s'arrastu miu: su sardu in su coru dèu mi allogu! (M.Pani)◊ custu caminu che iscàssiat a Ulíana ◊ no si arrimant in su caminu vonu e iscàsciant in gúturos ◊ recuindhe semus iscansiados a sa funtana ◊ lu timiant e iscassaiant caminu si l'imbeniant ◊ no iscasses dae sa leze! 2. mergiani iscantzat s'arbei e ndi pigat s'angioni!◊ no est arrennésciu a iscantzai unas cantu iscoitadas de zirónia! 3. Fulana pro pagu no est iscasciada candho l'at lassada s'ammoradu ◊ sas rúndines fuent iscasciadas ◊ de unu chi s'est iscassatu narant "Meschinu!"◊ seo a dolore de conca iscassianne! 4. mastru Tilipu iscàsciat a rídere, cantu at intesu su contu ◊ dae custu lutrinzu no si podet iscasciare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tourner, sortir, esquiver, devenir fou Ingresu to sidestep, to go mad, to deviate Ispagnolu doblar, torcer, apartarse, enloquecer Italianu deviare, scansarsi, impazzire Tedescu abweichen, ausweichen, wahnsinnig werden.

iscantaràre , vrb: iscanterare Definitzione foedhandho, su ch'essire fora de su chi si podet nàrrere cun seriedade o giudítziu, cun cabu, cantare a isambruliadura, a isciolóriu Sinònimos e contràrios iscantonare Frases bah, bah, bois puru, como, fatu a ómine mannu sezis iscantarendhe: dae conca bos benit a nàrrere cosas gai?!…◊ cantat tota note sa tonca e nos faghet cumpanzia, fintzas si nos iscàntarat sa conca Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dire des fadaises Ingresu to talk nonsense Ispagnolu tontear Italianu parlare sènza giudìzio, dire scipitézze Tedescu irrereden.

iscanterjàre , vrb: iscanterzare, iscantrexai, scantergiai Definitzione pigare a iscanterjadas, a ciafos, a bussinadas Sinònimos e contràrios abbofetai, ilciafitare, irbirroncare, iscarigai Frases si m'iscanterzant su càvanu mancu, geo lis paro su càvanu drestu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gifler Ingresu to slap Ispagnolu abofetear Italianu schiaffeggiare Tedescu ohrfeigen.

iscapàe, iscapài , vrb: iscapare, isciapare, scapai Definitzione lassare, lassare andhare cosa poderada, acapiada o isserrada (fintzes bogare de presone), bogare sa fune a un'animale (nau sèmpere po animales mannos), lassare orrúere; bogare de cabu faendho una faina a s'acabbu de sa giorronada (i. de); nau de su pipiu, cumenciare a camminare a solu; cumenciare, imbucare a fàere, a trebballare (i. a)/ pps. iscapadu, iscapu Sinònimos e contràrios ammollai, cèdere, imbrocare, imbucare, irfunare, lassai | ctr. aferrai, aggarrai, muntènnere, prèndhere, sessare, tènnere Maneras de nàrrere csn: i. s'abba = istupare carchi isterzu o bartza prena de abba a manera chi custa che essat: nadu de sas nues, pròere; i. a prànghere, a ríere, a cúrrere = imbucare o comintzare totinduna a prànghere, a ríere, fuire su prantu, su risu, a cúrrere Frases iscapa cussa cosa, no la muntenzas! ◊ sos massàgios iscapeint sos boes a pàschere ◊ su babbu l'iscapeit a pitzinnu minore in fatu a bàtoro sues ◊ annuadu za est, ma no iscapat abba ◊ apenas su gridadori donat su signali de iscapai, s'ègua nci essit che unu guetu ◊ ant iscapu su presoneri ◊ cussu abarrat fintzas cuíndixi dís cun su murru sentza de iscapai unu fuedhu! ◊ iscàpache s'abba de sa bartza e abba s'iscra! ◊ candho bidiabamus cudha cantandhe noche iscapabat su risu ◊ iscapadhi is canis ca bis comenti si ndi andat, cussu! 2. a it'ora iscapades su sero? ◊ abbàita sos pitzinnos ca m'iscapo a domo de mamma! 3. e it'est, filla tua oi at iscapau língua? no fuedhat mai! ◊ s'àcua de sa pingiara at iscapau su búdhiru 4. isciapant a fughire… cada brincu iscudiant una ruta! ◊ s'iscapas a nàrrere, tue puru za…: ses isazerendhe! ◊ sa mama at iscapau a prànghere timendhe pro su fizu Ètimu itl. scappare Tradutziones Frantzesu lâcher Ingresu to burst (out), to let go Ispagnolu soltar Italianu mollare, liberare, prorómpere Tedescu freilassen, ausbrechen.

iscaratzàre , vrb Definitzione bogare, tròchere sa caratza, ammostare sa cara po su chi est; giare a ischire, isprubbicare, cosa cuada de ccn. Sinònimos e contràrios ifatzolare, irvisierare, iscarotare | ctr. caratzare Frases sas màscaras chi andhant a una domo candho las cómbidant s'iscaratzant pro si fàghere a connòschere Tradutziones Frantzesu démasquer Ingresu to unmask Ispagnolu desenmascarar, descubrir Italianu smascherare Tedescu die Maske abreißen.

iscarbàre , vrb: iscarbiare, iscarviare Definitzione iscambare, segare o iscosciare is carbas, is cambos mannos de is matas; fintzes iscúdere a carba, pigare a cropos de nae Sinònimos e contràrios irbrancare, iscarbiedhare, strassalai Frases mai ne tronos e ne lampos ant pótiu iscarbiare unu bratu foziu de cussu chercu 2. sas cambas de sos éliches, gàrrigas de nibe, no aiant réghiu a su pesu e cada tantu si bidiant pendhendhe iscarbiadas 3. zuchiat sos ocros iscarbiaos de dolore Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu abattre Ingresu to break Ispagnolu descuajar Italianu schiantare Tedescu ausreißen.

iscarchiàre, iscarchinàre , vrb: iscarcinae, scarcinai Definitzione catzigare, cracare cun is peis po pistare sa cosa; fintzes istribitare, acropare is peis a terra lestros po protesta, fàere su rebbellu Sinònimos e contràrios acacigai, acarcangiai, iscarchedhare Frases at cumintzatu a iscarchiare fachenne un'ispétzia de ballu supra de su sacu de s'àchina in su lacu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fouler, appuyer Ingresu to crush Ispagnolu pisar Italianu pigiare, gualcare Tedescu pressen, walken.

iscaressíre , vrb: iscaretzire Definitzione agiummai coment'e a si ndhe bogare sa caratza, ammostare sa cara, bogai faci, foedhare a cara arta chentza bregúngia, cun atza; fintzes giare amparu a partzialidades Sinònimos e contràrios abbogare / racumandai Frases a unu de Tàtari mi so iscaretzidu e l'apo fatu a zigota: bi las apo cantadas bàtoro istrofas!… 2. ma chie ti at iscaressidu?, su píscamu?! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu affronter, braver Ingresu to face people boldly Ispagnolu encarar, afrontar Italianu farsi avanti, affrontare le persóne con coràggio Tedescu vortreten, entgegentreten.

iscariolàre , vrb Definitzione guastare sa cara a cropos o cun calecuna cosa Sinònimos e contràrios iscempiai, iscroniai, sciguriai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu balafrer, défigurer Ingresu to disfigure Ispagnolu desfigurar Italianu sfregiare, sfigurare Tedescu verunstalten, entstellen.

iscarpedhàre , vrb: iscrapedhare Definitzione trebballare a iscrapedhu Sinònimos e contràrios iscrafedhai Frases mi so postu a iscrapedhare unu santugristos ◊ ndh'as iscarpedhadu de crastos, tue!… Ètimu itl. scalpellare Tradutziones Frantzesu sculpter Ingresu to sculpt Ispagnolu esculpir Italianu scolpire Tedescu hauen.

iscarrafài, iscarrafàre, iscarrafiàre, iscarranfiai, iscarranfiare , vrb: iscarraviare, iscrafiare, scarafiai Definitzione fàere iscarràfios, aungadas, passare ccn. cosa arrasigandho a forte de lassare sa pedhe (o àteru) segada, de ndhe pigare unu pígiu, ma fintzes solu iscràfere po papíngiu; fàere frigadas, sinnos coment'e iscarràfios; in cobertantza, furare Sinònimos e contràrios abbranchiare, afranchiare, arrancare, arranculare, farrancare, iscalaviare, iscarfiolare, rafiare / furai 2. sos pitzinnos fint iscurtzos, cun sos pes acorzolados e iscarraviados dae sas ispinas (E.Pes)◊ cudhu de comente at trambucadu fuit totu iscrafiadu Ètimu itl. sgraffiare Tradutziones Frantzesu griffer, égratigner, gratter, scarifier Ingresu to scratch, to scarify Ispagnolu arañar, rasguñar, escarificar Italianu graffiare, scarificare Tedescu kratzen, schröpfen.

iscarragiàre, iscarragliàre , vrb: iscarrarjare, iscarrarzare, iscarraxai, scarragiai Definitzione tròchere, trantzire sa cosa chi est serbia a carragiare, po ammontu, bogare de asuta de su carrarzu, de suta de terra; limpiare cosa o logu, pinnigare de unu logu sa malesa meda chi istrobbat mescamente inue depet passare ccn. cosa; iscabbúllere de ccn. cosa, de ccn. Sinònimos e contràrios iscabbúllere, isciunterrai | ctr. carragliare, incarralzare Frases iscarrarza sa bràsia ca faghimus su fogu! ◊ cussa cora cheret iscarrarzada, ca no colat s'abba ◊ custu logu cheret iscarrarzadu, remonidos sos trastes e assentada sa linna ◊ preides e literaos no furint istétios capatzos de ndhe iscarragiare s'iscusórgiu ◊ trigàglios goi iscarràgliant su mundhu de sa cultura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu déterrer Ingresu to disinter Ispagnolu desenterrar Italianu dissotterrare Tedescu ausgraben.

iscarríre , vrb Definitzione segare sa carre, sa prupa de s'ossu, orrunchinare; pèrdere sa prupa comente unu illàngiat Sinònimos e contràrios irromasire, isprupare, ispurpire Frases de cudhu teracu mumudinu sos porcos acorrados si ant iscarridu finas sos ossos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu décharner, maigrir Ingresu to strip the flesh, to thin Ispagnolu descarnar Italianu scarnire, dimagrire Tedescu entfleischen, abnehmen.

«« Torra a chircare